روزنامه «الشرق الاوسط» در گزارشی به مناسبت درگذشت سیمین بهبهانی،
از این شاعر نوشته است.
به گزارش ایسنا، «الشرق الاوسط» در گزارش خود آورده
است: معمولا شاعران بهترین آثار ادبی خود را در فاصله 17 تا 30 سالگی ارائه می دهند،
به عبارت دیگر شعر خوب ثمره درخت جوانی شاعر است. اما الهامات شعری می تواند بر هر
کسی و در هر سنی وارد شود. به همین دلیل عجیب نیست وقتی می بینیم شاعری چون «سیمین
بهبهانی» در پنجاه سالگی درخت شعرش میوه می دهد و شعر خود را در مسیر جدیدی وارد می
کند و لباسی جدید بر تن غزل فارسی می کند...
در متن این گزارش آمده است: سیمین بهبهانی که ماه
گذشته در سن 87 سالگی در تهران درگذشت، به عنوان یکی از مهم ترین شاعران ایرانی معاصر
در طول هشت دهه زندگی با بازسازی ساختار شعری فارسی و نوآوری در غزل تحسین جهانیان
را برانگیخت.
او کاندیدای جایزه نوبل ادبیات بود که بسیاری از
دانشگاه ها و انجمن های ادبی جهان با برپایی بزرگداشت هایی از او تقدیر می کردند. نام
او در زادگاهش ایران که یکی از معدود کشورهایی در سطح جهانی است که از پایه شعری گسترده
ای برخوردار است، بر سر زبان ها افتاد.
مجموعه شعری از سیمین با عنوان «خطی ز سرعت و از
آتش» که در سال 1980 منتشر شد، ابتدا از استقبال خوبی برخوردار نشد. سیمین آن زمان
شاعر مشهوری بود و طرفداران زیادی داشت، اما کسی از او انتظار نداشت در آستانه جشن
پنجاه سالگی اش نوآوری ادبی داشته باشد. بعدا این مجموعه شعری از سوی مخاطبان مورد
استقبال قرار گرفت و تا سال ها یکی از مهم ترین مجموعه های شعر فارسی بود.
پس از این مجموعه موفق از سیمین که گواه یک دوره
طولانی تامل و تفکر عمیق شاعر ایرانی درباره مسائل اساسی وجود و هستی است، مجموعه دیگری
شامل دو عنوان کتاب با 129 قطعه غزل و غزل کوتاه منتشر شد. بسیاری از این شعرها به
سرعت مصدر الهام شعرهای کلاسیک جدید بسیاری از شاعران ایرانی قرار گرفت. در این دو
کتاب بهبهانی توانست پس از یک دوره طولانی صدای خاص و منحصر به فرد خود را با ویرایش
آن در حد کمال در محافل ادبی ایران به ثبت برساند. او تا ماه های پایانی حیات خود دست
کم 100 غزل دیگر از این نوع سرود.
«سیمین» - آن گونه که دوستان و طرفدارانش او را
می نامیدند - اولین مجموعه شعری خود را در سال 1956 در تهران منتشر کرد.
در ادامه گزارش می خوانیم: دهه پنجاه قرن گذشته
شاهد غلبه شعر نو فارسی بر شعر کلاسیک بود که با انواع مختلف از حدود 11 قرن پیش رواج
داشت. تاثیر نیما یوشیج به عنوان مبدع این سبک بر شاعران ایرانی پس از مرگ او آغاز
شد. در این میان شاعران کمی بودند که اسلوب غزل را به عنوان وسیله ای برای بیان آفرینش
های ادبی خود انتخاب می کردند. حتی شاعرانی مثل هوشنگ ابتهاج که غزل آنها از جمله کلاسیک
های شعر معاصر فارسی شناخته می شد، به جنبش شعر نو پیوستند. گرچه شاعران خوب بسیاری
هم از جمله امیری فیروزکوهی، رهی معیری و مهدی حمیدی در غزل حضور داشتند، اما نتوانستد
در آثار ادبی شان به دغدغه های انسان معاصر بپردازند.
سیمین بهبهانی که در ابتدای امر و پس از آن غزل
را انتخاب کرد، به یکی از تک تازان غزل در
بین هم عصرانش بدل شد، سعی کرد در واکنش به توجه شاعران به شعر نو و غفلت از غزل ارزشمند
فارسی، راهی میانه را در غزل در پیش بگیرد و در مرز سبک نیما و غزل سنتی فارسی حرکت
کند. سیمین از این پس مسائل اجتماعی را در غزل هایش وارد می کند، به طوری که بخش بزرگی از شعرهای او به فقیران و طبقه ضعیف
جامعه اختصاص یافت؛ به همین دلیل هم شعرهای عاشقانه سیمین با درون مایه اجتماعی شان
حالتی تناقض گونه پیدا کردند.
عاشقانه های دهه پنجاه و واقعیت های اجتماعی دهه
شصت در شعر سیمین، توجه و رویکرد او نسبت به جنبش فمینیسم در دهه هفتاد را به دنبال
داشت. فمینیسم و توجه به زن به یکی از موضوعات همیشگی شعرهای او تبدیل شد، به طوری
که او نه تنها برای تحقق مساوات قانونی زنان بلکه برای توجه بیشتر و مساوات فرهنگی
و تعابیر ادبی پیش رفت.
این روزنامه چاپ لندن در گزارش خود نوشته است:
در دوره انقلاب ایران هم سیمین در گروه طرفداران انقلاب جدید درآمد و مدتی توانایی های شعری خود را در خدمت وطن به کار گرفت
و تعدادی شعر انقلابی نوشت که به سرودهای دانشجویان معترض دانشگاه های کشور در سال
1978 و 1979 تبدیل شد. غزل های سیمین پس از انقلاب در موضوعاتی چون ناامیدی، عشق و
صلح ادامه یافت.
نوآوری سیمین این بود که اسلوب نیما یوشیج در شکستن
وزن های سنتی شعر قدیم فارسی را در غزلیات پیاده کرد و شروع کرد به نوشتن اولین عبارتی
که خیالش را در بر می گرفت، بدون توجه به طول و موسیقی آن. با این حال او به جای محدود
کردن باقی ابیات شعر با یک قید از وزن مشخص قبلی، غزل خود را با ترکیبی جدید از وزن
ها و قافیه ها شکل داد و به این ترتیب این سبک شعری وسیله ای برای بیان تعبیرات مختلف
شعری شد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر