۱۳۹۱ بهمن ۶, جمعه

احمد پژمان و نئورمانتیسم در موسیقی ایران


رادیو زمانه - محمود خوشنام: احمد پژمان در سال ۱۳۱۴ در منطقه لار در استان فارس  زاده شد و در تهران تحصیلات اولیه خود را به پایان برد.

او همزمان با تحصیل در دبیرستان و دانشگاه به طور خصوصی به فراگیری موسیقی پرداخت، ابتدا به سراغ ویلون رفت و چند سال بعد نزد حسین ناصحی، استاد برجسته آهنگسازی تئوری موسیقی و هارمونی را آموخت. پژمان در سال ۱۳۴۳ با استفاده از یک بورس مطالعاتی وزارت فرهنگ و هنر رهسپار اتریش شده و در آکادمی موسیقی این شهر بر تجربه و دانش اش در زمینه  آهنگسازی افزود.
پژمان در همان سال ها به سفارش وزارت فرهنگ و هنر برای افتتاح تالار رودکی «اپرای جشن دهقان» را آفرید که در سال ۱۳۴۶ در مراسم گشایش تالار رودکی با همکاری گروه اپرا و ارکستر سمفونیک تهران به اجرا درآمد. او در سال ۱۳۴۹ به ایران بازگشت و از آن پس به کار تدریس در هنرستان عالی موسیقی و دانشگاه تهران پرداخت و در همان حال کار آهنگسازی را نیز بی وقفه ادامه داد.
او از زمان بازگشت به ایران تا آغاز انقلاب ۵۷، به مطالعه ژرفتر موسیقی سنتی و بومی ایران روی آورد و کوشید با برخورداری از تکنیک های بین المللی به موسیقی اش رنگ و بویی بومی دهد. احمد پژمان را باید به طور کلی یک آهنگساز رمانتیک مدرن یا نئورمانتیک به شمار آورد. رمانتیسم در آفریده های او در مراحل سه گانه  تکاملی اش از ملودی های ساده به ترکیبات پیچیده رسیده است.


احمد پژمان

احمد پژمان آفریده های گوناگونی دارد. از آثار صحنه ای حماسی تا قطعات ساده برای کودکان را می توان در مجموعه ی کارهای او یافت. مهم ترین آثار صحنه ای او عبارت است از «اپرای جشن دهقان» و «اپرای دلاور سهند» که زندگی بابک خرم  دین را تصویر می کند و همچنین «اپرای سمندر».
باله ای نیز در میان آثار پژمان به چشم می خورد که «روشنایی» نام گرفته است. این باله در سال ۱۳۵۲ با طراحی مجید کاشف از سوی سازمان باله  ملی ایران در تالار رودکی به روی صحنه رفت. از میان آفریده های ارکستری احمد پژمان «راپسودی» آوازه  بیشتری یافته است. او «راپسودی» را که در واقع نخستین کار سمفونیک اوست، در سال ۱۳۴۵ هنگام تحصیل در وین آفرید و نخستین اجرای آن را ارکستر رادیو وین عرضه کرده است.
یکی از زمینه های کاری احمد پژمان موسیقی برای فیلم است. موسیقی برای فیلم معروف «شازده احتجاب» بر اساس داستان هوشنگ گلشیری از کارهای برجسته  اوست. فیلم های پس از انقلاب با موسیقی پژمان عبارت است از «خانه ای روی آب»، «بوی کافور، عطر یاس»، «باران»، «روسری آبی» و «سفر به فردا».

هیچ نظری موجود نیست: