قدیمی ها: 2 سال از درگذشت منوچهر سخایی گذشت + عکس

زنده یاد منوچهر سخایی خواننده و بازیگر سینمای قبل از انقلاب، از قدیمی ترین چهره های موسیقی پاپ و از بازماندگان نسلی است که با اجرای ترانه های عاشقانه بر بستر ملودی های ایرانی، با ارکستراسیون غربی و کلام فارسی، در اواخر دهه ۳۰ خورشیدی، محبوبیت خیره کننده ای برای این سبک موسیقی به ارمغان آوردند.

از منوچهر سخائی جدای از بازی و خوانندگی او در چند فیلم فارسی، ترانه های بسیاری به یادگار مانده است، که در میان آنها، ترانه های «جوونی»، «کلاغا» با کلام نوذر پرنگ و نیز آهنگ پرویز مقصدی، به امضای هنری او در عالم موسیقی بدل شده است. وی پس از انقلاب ایران به آمریکا کوچ کرد و گرچه در آنجا نیز ترانه ها و آلبوم هایی خلق نمود، اما هرگز نتوانست موفقیت و محبوبیت گذشتهٔ خود را تکرار کند و نهایتاً برای سال ها در سکوت به سر برد. وی همچنین در آستانهٔ شصت سالگی خویش به سازمان مجاهدین خلق ایران پیوست و با عنوان هنرمند مقاومت ترانه هایی در راستای اهداف این سازمان اجرا کرد. اقدام وی در پیوستن به سازمان مجاهدین خلق و اجرای ترانه در مدح رهبران این سازمان، گرچه از نظر عده ای عملی ممدوح و انقلابی تلقی شده، اما در مجموع انتقادهای تندی را متوجه وی ساخته است.

سید منوچهر سخایی، در سال ۱۳۱۴ در شهر تهران و در خانواده ای فرهنگی و متمایل به سیاست متولد شد. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در تهران ادامه داد و از همان دوران تحصیل به مقولات هنری بویژه موسیقی علاقه و اشتیاق نشان داد. با این وجود وی قبل از آن که وارد دنیای موسیقی شود، برای مدتی در روزنامه کیهان مشغول به کار شد و به عنوان خبرنگار پارلمانی این روزنامه فعالیت کرد.

زندگی هنری

دوستی او با پرویز ایرانفر نقطهٔ شروعی برای ورودش به دنیای هنر بود و با تشویق و هدایت همین دوست، منوچهر سخائی در اواسط دههٔ سی به موسیقی روی آورد. گرچه در آن زمان موسیقی پاپ در ایران چندان شناخته شده نبود، امّا سخائی با بهره از آثار موزیسین های خارجی از همان ابتدا نسبت به این نوع موسیقی گرایش نشان داد.در اواخر دهه ۳۰ منوچهر سخائی موفق شد که با ترانه ای به نام «کالسکه زرین» که به شکلی غیر حرفه ای به همراه کامبیز مژدهی به عنوان آهنگساز و پرویز وکیلی به عنوان ترانه سرا ضبط شده بود، از سد شورای سختگیر و محافظه کار موسیقی رادیو ایران در آن زمان عبور کند.

در واقع تا دههٔ سی شورای موسیقی رادیو در زمینه موسیقی پاپ بسیار سختگیربود و چون عمدتاً موسیقیدانان سنتی در آن شورا حضور داشتند، بندرت اجازهٔ پخش آهنگ هایی غیر از موسیقی سنتی و ملی از رادیو را صادر می کردند و بنابراین خیلی به ندرت آهنگ های پاپ از رادیو پخش می شد. طوریکه مثلا محمد نوری بعنوان یکی از نخستین خوانندگان پاپ ایرانی، ناچار بود که در برنامهٔ ارتش ترانه هایش را اجرا کند و در خود رادیو امکان اجرا نداشت. اما در جو پدید آمده بعد از وقایع ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و با پخش ترانهٔ معروف «مرا ببوس» [به خوانندگی حسن گلنراقی و آهنگسازی مجید وفادار و شعر حیدر رقابی (هاله)]جو دیگری در رادیو به وجود آمد و شورای سخت گیر و محافظه کار موسیقی در رادیو، با دیدن استقبال مردم از این نوع آهنگ ها، رویکرد جدیدی نسبت به موسیقی پاپ پیدا کرد و تصمیم گرفت تا مجوز پخش یک یا دو آهنگ پاپ را در هر ماه صادر کند.

از آن زمان پای خوانندگان پاپ به رادیو گشوده شد و ابتدا محمد نوری و بعد ویگن برای اجرای این ترانه ها انتخاب شدند و بعدها منوچهر سخائی و عباس مهرپویا نیز به آنها پیوسته و چهار نفر خواننده های پاپ موزیک رادیو در آن زمان را تشکیل می دادند که هر کدام در ماه یک برنامه اجرا می کردند. بدین ترتیب منوچهر سخائی از سال ۱۳۳۷ به بعد فعالیت حرفه ای خود را به عنوان خواننده در رادیوایران آغاز کرد.

در همین سال ها منوچهر سخائی فعالیت خود در سینمای ایران را نیز، نخست به عنوان خواننده و سپس به عنوان بازیگر آغاز نمود. یکی از نخستین اجراهای رسمی او، که اولین ترانهٔ او برای فیلم های فارسی نیز محسوب می شود، در فیلمی به نام «زندگی شیرین است» (ساختهٔ مجید محسنی، محصول دیانا فیلم) بود که در سال ۱۳۳۵ اکران گردید. وی در سال های بعد در فیلم های دیگری همچون «دخترها این طور دوست دارند» (ساخته اسماعیل پورسعید، ۱۳۴۱) و «خروس جنگی» (ساخته اسماعیل پورسعید، ۱۳۴۴) ترانه هایی اجرا کرد و همچنین به عنوان بازیگر در فیلم هایی مثل «پستچی» (ساختهٔ رفیع حالتی، ۱۳۴۰)، «در انتهای ظلمت» (ساختهٔ ابوالقاسم ملکوتی) و «ببر کوهستان» (ساختهٔ خسرو پرویزی ظاهر شد.

در مجموع دوران اوج شهرت و محبوبیت منوچهر سخایی در دهه چهل خورشیدی بود. صدای او سبک و کلاس خاص خودش را داشت و او نیز همچون ویگن و عارف و محمد نوری طرفداران خاص خود را داشت. در همین ارتباط محمدرضا شجریان در کارگاه آواز خود خاطره ای حکایت کرده است که نشان از شهرت و اهمیت سخایی در آن سال ها دارد. وی می گوید: «...من در دانشسرا بودم که منوچهر سخایی یک ابوعطا خواند که من خیلی خوشم آمد و آن را یاد گرفتم و بعدها چند بار آن را خواندم و همیشه هم گفته ام که این را از سخایی یاد گرفته ام...»

منوچهر سخایی همچنین در سال های فعالیت هنری اش در تلویزیون نیز شوی تلویزیونی «زنگوله ها» را برای تلویزیون ملی ایران تهیه کرد که در آن به معرفی چهره های جدید موسیقی پاپ می پرداخت. وی دارای دو دوختر به نام های پرستو و لیلا می باشد، منوچهر سخایی در روز پنج شنبه 8 اردیبهشت 1390 در امریکا بر اثر سرطان خون در گذشت.