برای درگذشت قاسم جبلی / شهرت او در کشورهای عربی، همپای خوانندگان برجسته عرب بود

قاسم جبلی خواننده مردمی امروز صبح در منزلش در تهران درگذشت. وی از نخستین کسانی بود که سبک عربی را در موسیقی عامیانه ایران رواج داد. صدای او در آغاز از رادیوی نیروی هوایی پخش می شد. وی از خوانندگان لاله زاری به شمار می آمد.

قاسم جبلی در سال ۱۳۰۵ خورشیدی در تهران زاده شد. هنگام تحصیل در دبستان و دبیرستان صدای رسای خود را کشف کرد و در زنگ تفریح برای همسالان خود آواز می خواند. البته او فکر نمی کرد روزی، برای آواز خوانی حرفه ای پشت میکروفن برود. قاسم که در نوجوانی به باشگاه های ورزشی می رفته است خود توضیح می دهد که چه شد که کارش از بوکس و وزنه برداری به دیدار با اسماعیل مهرتاش در جامعه باربد کشیده است.

جبلی می گوید: در باشگاه، از صفحه صدای تاج اصفهانی را شنیدم و بی اختیار شروع به تقلید از او کردم، بدون این که چیزی از دستگاه و... بدانم. همه تحسین کردند و گفتند چه قدر عالی بود. یکی گفت که باید پیش استاد مهرتاش بروم. همین کار را کردم...

جبلی می گوید که از جوانی با زبان عربی آشنا بوده و خیلی از آیات قرآن را از حفظ می خوانده است. او این دانش زبان را در سفر به مصر کامل کرد. سفری که طی آن با بلبل شرق، ام کلثوم نیز دیدار داشته است. تمام قرآن را حفظ بودم و عربی را خوب حرف می زدم. بیست و سه سالم بود که رفتم به مصر و خانم ام کلثوم را دیدم که گفت شما لهجه هم ندارید.

شهرت جبلی پای او را به رادیو نیز باز کرده است. البته با اسم مستعار فرهمند. در آغاز با برادران معارفی کار می کرد ولی چون با آهنگسازی او موافق نبودند، از آن ها جدا شد و به سراغ آهنگسازانی رفت که بیشتر به شیوه او متمایل بودند؛ مثل عباس شاپوری، شاپور نیاکان، اسدالله ملک، عماد رام، ابراهیم سلمکی و منوچهر گودرزی.

کار با شاپوری به ویژه سخت مورد علاقه او بوده، چون او نیز ترانه های دو رگه عمدتا در آمیزش با نواهای عربی می ساخت و غیر از جبلی برای اجرای آن ها از خوانندگان زن و مرد دیگر نیز استفاده می کرد. ترانه معروف «شانه» با شعری از ناصر رستگارنژاد، در واقع دوبله ترانه فیروز خواننده لبنانی بود که با تنظیم شاپوری و با صدای پوران پخش می شد.

قاسم جبلی، به عنوان نماینده برجسته موسیقی عامیانه دو رگه به ویژه موسیقی آمیخته با نواهای عربی، که در سال های سی و چهل، شهرتی آن چنان فراگیر پیدا کرد که از مرزهای ملی نیز فراتر رفت.

می گویند شهرت او در کشورهای عربی در کناره خلیج فارس چیزی همپای شهرت خوانندگان برجسته عرب بوده است. شیوخ عرب غالبا برای جشن های خود از او دعوت به عمل می آوردند. همین برنامه ها و کنسرت های برون مرزی مدتی او را از همکاری با رادیو بازداشت. چند سالی بعد که از نو خواست این همکاری را برقرار کند او را نپذیرفتند، به این دلیل که صدایش مایه عربی دارد.

به گفته خود او هنوز هم رابطه اش با شیخ نشین ها حسنه است و می رود و می آید. گاه نیز سفرهایی به اروپا و آمریکا دارد. خیلی ها او را فرید الاطرش ایران می نامیدند. ولی به گفته عارف ابراهیم پور، نوازنده ای که سال ها با او همکاری داشته، او بیشتر از شیوه ام کلثوم پیروی می کرده است.

ابراهیم پور می گوید: ایشان چون در مایه  های بالا می خواند بیشتر از سبک ام کلثوم تقلید می کرد. صدایشان تنور بود و نمی شد مثل عبد الوهاب شهیدی و یا فرید الاطرش بخواند...

صدا و ترانه های قاسم جبلی در آن سال ها حتی به محافل بزرگان نیز راه می یافته و از جمله می گویند که ثریا اسفندیاری، ملکه سابق ایران سخت عاشق صدای او بوده و به همین جهت نیز مدتی پخش صدایش را از رادیو ممنوع کرده بودند.

قاسم جبلی درباره این ماجرا می گوید: عده ای از آلمان آمده بودند، از من بپرسند که چطور شد که خانم ثریا عاشق شما شد. گفتم عاشق من نبود، عاشق یکی از آهنگ های من بود. دنیا ز تو سیرم/ بگذار که بمیرم. این را خیلی دوست داشت. حتی در آلمان آن را می شنید. بعد هم که آمدند به ایران از من خواستند بروم ولی نرفتم، مخصوصا!

گروه مجله اینترنتی قدیمی ها و شهرام ناصری این ضایعه هنری را به خانواده جبلی، هنردوستان و بینندگان این مجله اینترنتی تسلیت می گوید.

زنده یاد قاسم جبلی

زنده یادان قاسم جبلی و آغاسی

مهدی خسروشیری، امیر شاملو، زنده یاد قاسم جبلی و ابراهیم سلمکی

مهدی خسروشیری، زنده یاد قاسم جبلی و امید جبلی فرزند قاسم جبلی

زنده یاد قاسم جبلی

زنده یاد فیروز، مهدی خسروشیری، حسن شریفی، زنده یادان عباس شباویز و قاسم جبلی

شهرام ناصری و زنده یاد قاسم جبلی

زنده یاد قاسم جبلی، زنده یاد آغاسی، یدالله بدر، سعید مهناویان و شهرام ناصری

زنده یادان قاسم جبلی و آغاسی و شهرام ناصری

زنده یاد فیروز، شهرام ناصری، زنده یاد قاسم جبلی و حسین قاسمی وند

زنده یادان قاسم جبلی و آغاسی در جمع دوستان

زنده یاد قاسم جبلی و فرزندش امید جبلی

زنده یاد قاسم جبلی 

زنده یاد قاسم جبلی

مهدی خسروشیری و زنده یاد قاسم جبلی

زنده یاد قاسم جبلی

مهدی خسروشیری و زنده یاد قاسم جبلی 

زنده یادان قاسم جبلی و آغاسی در جمع دوستان

زنده یاد قاسم جبلی در مراسم تشییع آغاسی