برای محمدعلی فردین: سلطان قلب ها 82 ساله شد + 76 عکس

محمدعلی فردین، فرزند گل علی فردین 15 بهمن ماه ۱۳۰۹ در یک خانواده متوسط و اهل هنر به دنیا آمد. او نخستین کار سینمایی اش را در فیلم دو قلوها به عنوان بدل کارِ ناصر ملک مطیعی با چهره ای باندپیچی شده آغاز کرد و وارد سینما شد. محمدعلی فردین بعد از آن در فیلم چشمه آب حیات به همراه ایرج قادری که نخستین فعالیت سینمایی هر دو محسوب می شود ظاهر شد.

وی با فیلم «آقای قرن بیستم» به شهرت رسید و با فیلم «گنج قارون» شهرت خود را صد چندان کرد. دست اندرکاران فیلم «گنج قارون» گمان می کردند که شانسی برای اکران ندارد، به همین دلیل کارگردان فیلم، سیامک یاسمی تمامی بلیط های هفته ی نخست نمایش فیلم «گنج قارون» را خرید ولی نتیجه وارونه شد، چون آغاز یک دیگرگونی در سینمای فیلم فارسی بود. فردین درباره نقش هایی که در فیلم هایی به سبک «گنج قارون» بازی می کرد احساس ناراحتی و یکنواختی می کرد و چون دلش می خواست در نقشی متفاوت از علی بی غم... ظاهر شود، اقدام به ساخت فیلم «جهنم + من» کرد که تمامی آن در کویر ساخته می شد. او در این باره گفته است: به حدی نقش ها برایم تکراری شده بود که در فیلمی به نام «جهنم + من» که در آن از کافه و آواز خبری نبود بازی کردم، فقط می توانستیم یک ساعت و نیم از ساعت های روز فیلمبرداری کنیم، در ساعات دیگر به علت گرما امکان فیلم برداری وجود نداشت.

برخی از منتقدین٬ محمدعلی فردین را به غرور محکوم کرده اند و دلیلشان این است که به عنوان مثال ناصر ملک مطیعی نقش های کوچک هم بازی می کرد ولی فردین فقط نقش اول را بازی می کرد. فردین شخصیتی در سینما بود که امکان آن وجود نداشت که در نقش های کوتاه بازی کند.

زندگی ورزشکاری محمدعلی فردین

در مسابقات جهانی ۱۹۵۴ توکیو و در حضور بیش از ده هزار تماشاگر، ابتدا گونزالو اسکوردو از فیلیپین را به آسانی ضربه فنی کرد. جیمز هولت کشتی گیر قدرتمند آمریکایی با امتیاز از سد فردین گذشت اما خود در برابر رقیب ژاپنی تسلیم شد و از گردونه مسابقات بیرون افتاد. آلبرتو لوناگارلا از آرژانتین نیز با جشنواره ای از فنون کشتی مقهور نماینده ۷۳ کیلوگرم ایران شد.

اوج کار فردین برتری در برابر «پر برلین» نامدار از سوئد بود؛ از معدود ستاره های تاریخ کشتی که هم در آزاد و هم در فرنگی از سکوی المپیک بالا رفته. وقتی داور در سوت خود دمید و پیروزی ضربه فنی نماینده ایران را اعلام کرد، کمتر کسی باورش می شد که پشت ستاره سوئدی به همین آسانی و با اجرای فن سگک و کلیدکشی همزمان، به تشک دوخته شود.

فردین در پنجمین کشتی به دکتر واختانگ بالاوادزه از شوروی باخت. پس از این کشتی بود که مدال برنزش قطعی شد. از طرفی، گوش شکسته اش هم با ضربات بالاوادزه دچار خونریزی شده بود. همین دو دلیل کفایت می کرد که دیگر به مسابقات ادامه ندهد. خصوصاً که رقیب آخر اهل ژاپن بود و هزاران مشوق پرشور در سالن مملو از جمعیت، با ریتمی آهنگین و سه هجایی، نام او را فریاد می زدند. اما استاد کیومرث ابوالملوکی، فردین را مجاب کرد که برود روی تشک و خودش هم بر نیمکت نشست تا شاگردش را هدایت کند.

یوتاکا کانه کو از ژاپن دارنده چهار مدال طلای بازی های آسیایی است اما فردین او را در خانه تسلیم کرد. کانه کو بعداً در یوکوهاما دومین مدال جهانی اش را هم گرفت. محمدعلی فردین روی سکوی نایب قهرمانی ایستاد. پر برلین سوئدی با همان شکست ضربه فنی از دستیابی به مدال باز ماند و در رده چهارم قرار گرفت. بیوک بکر کشتی گیر چغر ترکیه ای نیز به رتبه پنجم بسنده کرد.

او سپس همراه با پهلوان عباس زندی، امامعلی حبیبی، مرحوم جهانبخت توفیق و جهان پهلوان غلامرضا تختی، در آذر ۱۳۳۳ با دعوت فدراسیون کشتی سوئد به این کشور سفر کرد تا ضمن برگزاری مسابقات دوستانه، شگردهای شرقی را به کشتی گیران جوان این کشور آموزش دهند.

​​​​فردین در مسابقات جهانی استانبول که در استادیوم فوتبال و با حضور بیش از ۳۰ هزار تماشاگر برگزار شد هم می توانست مدال بگیرد. اما واختانگ بالاوادزه آنجا نیز حضور داشت. اسماعیل اوغان هم در خانه خودش و مقابل دیدگان تماشاچی های پرشور، مدعی کسب مدال طلا بود. مورتازوف از بلغارستان به گواه شماره نشریه کیهان ورزشی، (شماره ۲۵ خرداد سال ۱۳۳۶ با بهای روی جلد شش ریال) هیچ رجحانی بر فردین نداشت، اما مدال برنز را از چنگ او قاپید و از سکوی سومی بالا رفت. فردین در همین مسابقات بالاتر از گاریبالدو نیتزولا قرار گرفت. دست این ایتالیایی در المپیک ملبورن مقابل امامعلی حبیبی بالا رفت اما با اعتراض مسئولان تیم ایران، رأی را برگرداندند.

فردین در مسابقات قهرمانی کشور سال ۱۳۳۶ توانست قربان محمد بهادری استاد بی بدیل فنون لنگ از مشهد را مقهور توانایی خود کند و به مقام اول برسد. این خراسانی خود بعداً توانست با همین ترفند، پشت امامعلی حبیبی را به تشک برساند و بر او فایق آید. حبیب پنبه چی چهره سرشناس تیم تبریز نیز سوم شد.

فردین حتی در کشتی فرنگی هم تبحر داشت و توانست در مسابقات قهرمانی کشور، باز هم قربان محمد بهادری را مغلوب کند و به مقام اول برسد.

افتخارات ورزشی فردین

۷۹ کیلوگرم:  قهرمانی کشور ۱۳۳۲ اصفهان - برنز

۷۳ کیلو: نفر اول انتخابی تیم ملی در سال ۱۳۳۳

۷۳ کیلوگرم: مسابقات جهانی ۱۹۵۴ توکیو - نقره

۷۳ کیلوگرم: بدون شکست در رقابت های تیم به تیم در سوئد

۷۳ کیلوگرم: عضو تیم ملی، اعزامی به جشنواره جهانی ۱۹۵۵ ورشو

۷۳ کیلوگرم: قهرمانی کشور ۱۳۳۶ تهران - طلا

۷۳ کیلوگرم: مسابقات جهانی ۱۹۵۷ استانبول - چهارم

۷۹ کیلوگرم: کشتی فرنگی قهرمانی کشور ۱۳۳۷ تهران - طلا

از کشتی های فردین، ویدئویی به جا نمانده اما از خوش اقبالی علاقه مندان کشتی، در فیلم سینمایی «جهان پهلوان» که سال ۱۳۴۵ ساخته شده، اسماعیل ریاحی کارگردان این فیلم تصمیم گرفت تصاویری از اجرای فنون توسط تختی را در فیلم خود بگنجاند.

تصویر فردین پس از 30 سال در تلویزیون

خبر آنلاین: وقتی فریدون جیرانی از مخاطبان برنامه «هفت» خواست تا گزارشی از افتتاح شبکه نمایش ببینند، خیلی ها انتظار نداشتند شاهد پخش صحبت های محمدعلی فردین در سال 1357 باشند.

تهیه کنندگان گزارش برنامه  «هفت» نیز کوشیده بودند با مستند نگاری وقایع رخ داده وضعیتی را که ضرغامی توضیح داده بود به تصویر بکشند. به همین خاطر گزارش افتتاح شبکه نمایش با میز گردی آغاز شد که در سال 1357 برگزار شده بود و در آن تعدادی از عوامل پخش و تولید سینما دلایل نارضایتی خود از وضعیت سینمای ایران را بازگو می کردند. در این میزگرد افرادی چون محمدعلی فردین بازیگر، کارگردان و سینمادار، عباس شباویز تهیه کننده سینما، انوری رئیس انجمن سینماداران و ... حضور داشتند.

فردین در این میزگرد وضعیت سینما و رابطه آن با دولت وقت را شبیه رابطه پدر و فرزندی دانست که در آن پدر هیچ یک از وظایف خود را در قبال فرزند انجام نمی دهد و از فرزندش هم تقاضا دارد که هر چه می گوید گوش کند و به فکر آبروی او هم باشد. این میزگرد به دنبال بحران سینما در آن سال برگزار شده بود، بحرانی که به گفته جیرانی بر سر افزایش قیمت بلیط ها رخ داد و حتی در دو مقطع باعث تعطیلی سینما ها هم شد.

پس از پخش این میزگرد، گزارش های مردمی مربوط به بحران سینما در سال 1357 روی آنتن رفت. مخاطبان آن موقع سینما هم در صحبت های خود به پایین آمدن کیفیت فیلم های چه ایرانی و چه خارجی اشاره داشتند.

خاطره رضا کیانیان به یاد فردین

رضا کیانیان می گوید: روزی را در خاطر دارم که اکران خصوصی فیلم «سینما سینماست» از طرف مجله گزارش فیلم در سینما صحرا برگزار می شد. وقتی وارد سینما شدم مدیر سینما جلو آمد و گفت: فردین در لژ مخصوص است و دوست دارد شما را ببیند. همراه او رفتم. وقتی مرحوم فردین مرا دید بلند شد و با مهربانی روبوسی کرد و گفت و گفت و گفت... تعجب کردم، خیلی تعجب کردم، چون همه فیلم های مرا تا آن زمان دیده و همه مقاله ها و نوشته های مرا خوانده بود و درباره آنها نظرات خوب و جالبی داشت.

گذشته از من، سینمای ایران را دنبال کرده و خوب خوانده بود. وقتی از پیش او برمی گشتم خجالت زده بودم، چون تا آن موقع فردین در ذهن من مترادف با آب گوشت و پیاز بود. از خودم خجالت کشیده بودم. وقتی فیلم تمام شد و خانم امیری روی صحنه رفت و یکی یکی عوامل فیلم را روی صحنه خواند، برای بازارگرمی مرا آخر از همه صدا کرد. روی صحنه رفتم و در تمام مدت که مردم مرا تشویق می کردند به یاد فردین بودم. روی صحنه میکروفن می چرخید و همه عوامل با مردم حرف می زدند.

آخر سر که میکروفن به من رسید به مردم سلام کردم و گفتم امشب یکی از آرزوهای نوجوانی من برآورده شد، فردین را دیدم. فردین میان شماست، آن جا! و لژ مخصوص را نشان دادم. مردم برای او کف زدند، خیلی کف زدند، بلند شدند و به سمت جایگاه او برگشتند، او هم جلو آمد، دست تکان داد و گریه کرد. ما هم بلند شده بودیم. مردم فردین را دوست دارند. حتی بعد از این همه سال که بازی نکرده. چرا؟

پرستو صالحی: زادروزت خجسته باد، آقا محمدعلی فردین

پرستو صالحی در صفحه فیسبوکش نوشت: برای تو می نویسم، تویی که بر فراز آسمان هایی، ای سلطان قلب ها، جهان پهلوان، مردی از تهران، آقای قرن بیستم، مرد هزار لبخند، پیرِ کوهستان... از تو می نویسم، از تو که، از چشمه آب حیات آغاز کردی... طوفان نوح را برای انسان ها به نمایش درآوردی و از دنیای پر اُمید گفتی، از دهکده طلایی و راز درخت سنجد...سلام بر عشق دادی، در مسیر رودخانه، در ساحل انتظار، در زمین تلخ... فریاد نیمه شبِ، گرگ های گرسنه را می شنیدی و نعره ی طوفان را... مردان خشن را به میعادگاه خشم کشانیدی در کوچه مردها، تا ایوب وار عشق و انتقام را با شکوه جوانمردی، پاسخ گویند... به ناجورها، گفتی: مردانه بُکش.

بابا شَمل شدی و زمزمه کردی ترانه های روستایی را برای دوقلو ها و بیوه های خندان و دخترکی که فریاد می کشید: زن ها فرشته اند... گدایان تهران را حاتم طایی وار حمایت می کردی...

قصه ی شب می گفتی از مو طلای شهر ما، خوشگل خوشگلا و یک خوشگل و هزار مشکل... یاقوت سه چشم، طلای سفید، قصر زرین و گنج قارون را جهنم می پنداشتی زیر پای من، جهنم + من... سرجوخه فراری شدی جبار، با آنکه گفته بودند مواظب کُلات باش. در گردش چرخ و فلک، قهرمان قهرمانان شدی، چرا که سکه شانس در دستان تو بود و همای سعادت بر شانه ات ای امیرارسلان نامدار. شکست ناپذیر بودی در برابر طوفان بر فراز پاترا، چرا که می دانستی فرار بزرگ، کار یک جوانمرد نیست آنهم مردی از جنوب شهر...

غزل خواندی و در کنار دیگر برزخی ها ماندی، با تعصب. تو می دانستی بهشت دور نیست و می اندیشیدی که فردا روشن است. تو، یک نام را به یک صفت مبدل کردی. فردین، مترادف شد، با جوانمردی. روحت شاد و یادت گرامی باد. و من پرستو صالحی برای هزارمین بار می گویم: سلطان قلب ها مرا به سینما کشاند.

خاطره ای از هاشم سبوکی

امروز زاد روز زنده یاد محمد علی فردین است. در سال 1358 در چنین روزی ما به اتفاق فردین در روستای رچی گوهمره سرخی شیراز مشغول فیلمبرداری بودیم که زنده یاد ایرج قادری و دوست عزیزم سعید مطلبی به من گفتند: امروز تولد فردین است و قرار شد جشن کوچکی برای سلطان قلب ها بر پا گنیم. آن روز از روستا برای تهیه کیک تولد تو به شیراز آمدیم و سفارش تهیه کیک را دادیم وقتی سفارش گیرنده متوجه شد که کیک برای فردین است، گفت: اجازه بدهید من با سلیقه خودم کیک را طراحی کنم و شب بیارم گفتیم، ما در روستایی که باید یک ساعت رانندکی کرد تا به آنجا رسید زندگی می کنیم خوشحال تر شد گفت: اجازه دهید مراسم جشن تولد را ما اهالی شیراز انجام دهیم. شب ساعت حدود هفت بود که چندین ماشین از شیراز با ساز و آواز به روستا آمدند و با کیکی که عکس فردین در آن طراحی شده بود و روی آن نوشته شده بود: سلطان قلیها تولدت مبارک، جشنی بر پا کردند که خاطره آن همیشه در ذهنم خواهد ماند. و امسال باز می گویم سلطان قلبها زاد روزت خجسته باد.

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

  

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین و همسرش

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین و ایرج

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین و انوشیروان روحانی

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

رضا صفایی و زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین و شهرام ناصری

زنده یادان محمدعلی فردین و روشنک صدر

هاله نظری و زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین و شهرام ناصری

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یادان محمدعلی فردین و میرمحمد تجدد

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین و نظام کیایی

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین، مهری خمارلو، جمیله فردین و عاطفه فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین و دخترش

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین و ناصر ملک مطیعی

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

  

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

ایرج و زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یادان محمدعلی فردین و ایرن

زنده یاد محمدعلی فردین

فرامرز قریبیان و زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

زنده یاد محمدعلی فردین

پوستر فیلم چشمه آب حیات

پوستر فیلم فردا روشن است

پوستر فیلم کوچه مردها

پوستر فیلم شکست ناپذیر

پوستر فیلم مردان خشن

پوستر فیلم همای سعادت

پوستر فیلم بهشت دور نیست

پوستر فیلم جوانمرد

پوستر فیلم زمین تلخ

پوستر فیلم مرد هزار لبخند

پوستر فیلم بر فراز آسمان ها

پوستر فیلم شکوه جوانمردی