۱۳۹۱ دی ۱۸, دوشنبه

هرمز فرهت و مفهوم «دستگاه» در موسیقی ایران


رادیو زمانه - محمود خوشنام: به یکی از فرهیخته ترین موسیقیدانان پیشرو در ایران می‌پردازیم، دکتر هرمز فرهت. او تحصیلاتش را در ایالات متحده آمریکا تا مرحله دکترای موسیقی‌شناسی پیش برد.

رساله ‌اش را درباره موسیقی دستگاهی ایران نوشته و مفهوم «دستگاه» در موسیقی ایران را از نظر علمی تبیین کرده است. به کوشش هرمز فرهت کرسی تاریخ و تئوری موسیقی ایران در دانشگاه کالیفرنیا به‌وجود آمد. او همچنین در سال‌های اقامتش در آمریکا مقالات علمی بسیاری در زمینه موسیقی ایران در مطبوعات انگلیسی زبان انتشار داد. پس از بازگشت به ایران، فرهت به عنوان استاد در گروه موسیقی دانشگاه تهران آغاز به کار کرد و پس از مدتی هم به سرپرستی این گروه برگزیده شد.
فرهت در سال‌های اقامت در ایران از اعضای عالیرتبه شورای موسیقی رادیو تلویزیون و نیز از مشاوران فرهنگی جشن هنر شیراز بوده است. او پس از انقلاب برای ادای چند سخنرانی به آمریکا و ایرلند دعوت شد و در آخرین سفر، در شهرهای بلفاست و دوبلین در ایرلند به‌کار دانشگاهی مشغول گردید. هرمز فرهت موسیقی سنتی و شهری ایران را ارج می‌نهد و ارزش‌های انسانی و عرفانی آن را ستایش می‌کند.
او بر این نظر است که موسیقی ملی ایران ظریف و شکننده است و مصرف زیاد از حد به آن آسیب می‌زند و با توجه به تنگناهای کمی و کیفی که موسیقی ملی ایران با آن مواجه است، اجراهای مکرر، یکنواخت و ملال‌آورش می‌کند. فرهت می‌گوید: موسیقی ملی ایران را باید مانند یک گنجینه حفظ کرد و از دستکاری در امان نگه داشت. هم زمان می‌بایست برای رفع نیازهای موسیقیایی مردم، از همین گنجینه و با بهره‌گیری از شگردهای فنی بین‌المللی موسیقی تازه‌ای آفرید.
مجموعه آوازهای ایرانی بر روی هفت رباعی از خیام، کوارتت‌های شماره یک و دو، قطعاتی برای پیانو و راپسودی مازندران از آثار به‌یادمانی هرمز فرهت است. فرهت پس از بازنشستگی نیز به طور آزاد با دانشگاه‌های ایرلند همکاری دارد.

هیچ نظری موجود نیست: