کمال الملک؛ هنرمندی که 7 سال را صرف نقاشی یک تابلو کرد

محمد غفاری وقتی «کمال الملک» شد که هفت سال از زندگی اش را به پای معروف ترین اثرش «تالار آینه» گذاشت.

تصویری که این هنرمند بزرگ با نور و رنگ از تالار آینه کاخ گلستان ساخت، سال هاست هر بیننده ای را شیفته هنر سرانگشتان کسی می کند که توانست به واقعیت، شکوه نداشته اش را اعطا کند.

به گزارش ایسنا، شاید هیچ بنایی در دنیا نباشد که نقاشی اش شهرت بیشتری از خودش داشته باشد، اما هنر دست های کمال الملک در پرداخت جزئیات «تالار آینه» باعث شد زیبایی رنگ ها و نورهای این اثر زیبا، هزاران نفر را به بازدید از این تالار ترغیب کند.

تالار آینه نقطه عطف کارنامه هنری کمال الملک است. این تابلو نخستین اثری است که توسط این هنرمند امضا شد و هفت سال از عمرش را صرف تکمیل آن کرد. تالار آینه یکی از تالارهای کاخ گلستان است که ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر فرنگ دستور ساخت آن را داد و به این تالار علاقه خاصی داشت. این علاقه شاه را بر آن داشت تا از محمد غفاری (کمال الملک)، معروف ترین هنرمند ایرانی که در دربار مشغول به کار بود، بخواهد تصویری از تالار و شاه بسازد که آن را جاودانه کند.

در این تابلو ناصرالدین شاه در جلوی پنجره وسط تالار روی یک صندلی نشسته و به منظره بیرون نگاه می کند. نورهایی که بر فرش تالار تابیده تا جزئیات آینه کاری سقف و مبل ها و منظره ای شاه به آن می نگرد نشان دهنده ذوق و هنر کمال الملک در به تصویر کشیدن تالار آینه است.

آن هایی که یک بار تالار آینه واقعی را در کاخ گلستان ببینند متوجه می شوند که شکوه و زیبایی تابلوی کمال الملک، تالار آینه را از آنچه که هست زیباتر نشان می دهد. او با هنرش وسعتی به تالار داده که در حقیقت در این حد نیست.

محمد غفاری

27 مرداد ماه سال روز درگذشت کمال الملک است. هنرمندی که با خلق «تالار آینه»، «فالگیر بغدادی»، «دو دختر گدا»، «دوشان تپه»، «حوضخانه عمارت گلستان» و «بازار کربلا» جاودانه شد.

محمد غفاری در خانواده ای هنردوست به دنیا آمد. قدم زدن و بازی در طبیعت زیبای روستای «کلده» کاشان، روح او را با عشق به طبیعت پیوند داد. پیوندی که تا سال ها ردپایش را در نقاشی های او می توان یافت. علاقه محمد به نقاشی از طرف پدرش که استاد کشیدن منظره و چاپ سنگی بود با استقبال روبه رو شد.

محمد در 13 سالگی برای ادامه تحصیل به دارالفنون رفت. سه سال از حضور محمد در این مدرسه می گذشت که بازدید ناصرالدین شاه از دارالفنون، او را شیفته کارهای این هنرمند نوجوان کرد. او با دیدن پرتره ای که محمد از اعتضاد السلطنه (رئیس وقت مدرسه دارالفنون) کشیده بود او را به دربار برد. شاه اتاقی از عمارت شمس العماره را در اختیار کمال الملک گذاشت تا به کشیدن تابلوهایش مشغول شود.

شاید بتوان گفت ناصرالدین شاه معروف ترین شاگرد کمال الملک بود که تحت تاثیر هنر او، ساعت ها کنار دست کمال الملک می نشست و نقاشی تمرین می کرد. کمال الملک پس از مرگ ناصرالدین شاه به اروپا رفت و از موزه های فلورانس، لوور و ورسای بازدید کرد. او سال هایی از عمر خود را در اروپا گذراند و به مطالعه آثار معروف موزه های دنیا پرداخت.

تاسیس مدرسه صنایع مستظرفه و تربیت ده ها هنرمند از مهم ترین کارهای کمال الملک در ایران است. کمال الملک بخشی از معروف ترین تابلوهای خود را در سفر به کربلا کشید. او که زمان مظفرالدین شاه از حسادت درباریان نسبت به خود به تنگ آمده بود، چند سالی را در عتبات اقامت گزید و در این مدت تابلوهای «فالگیر بغدادی»، «زرگر بغدادی و شاگردش»، «میدان کربلای معلی» و «عرب خفته» را خلق کرد.

این هنرمند بزرگ سال های آخر خود را به زادگاهش برگشت و در حسین آباد نیشابور زندگی کرد. او در سال های پایانی عمرش بینایی یکی از چشم هایش را از دست داد و سرانجام در 27 مرداد ماه 1319 قلم را برای همیشه از نوازش سرانگشتان هنرمندش محروم کرد.