محمدعلی سپانلو اعتقاد دارد چهاردهم تیر ماه می
تواند روز ملی نویسندگان و اهل قلم باشد و علت نام گذاری این روز به تاریخ نگاری ابوریحان
بیرونی باز می گردد.
چهاردهم تیر ماه می تواند روز ملی نویسندگان و
اهل قلم باشد. علت نام گذاری این روز به تاریخ نگاری ابوریحان بیرونی باز می گردد.
گمان نمی کنم در هیچ یک از کشورهای جهان بتوان چنین سابقه ای را پیدا کرد. آنگونه که
ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه می نویسد: در زمان هوشنگ که از پادشاهان افسانه
ای ایران بود، روز 13 تیر، روز جشن تیر آتش بود و چهاردهم تیر هم جشن نویسندگان (تیرماه
ستاره نویسندگان است). در آن روز مردم ایران به نویسندگان هدیه می دادند و لباس نویسندگان
را بر تن می کردند. با توجه به اینکه ابوریحان این نکته را در حدود 1000 سال پیش نوشته
و خودش هم نکته بالا را از منابع قدیمی نقل می کند، می توان نتیجه گرفت هیچ کشوری چنین
مناسبتی -با این ادله و سابقه تاریخی- برای قدردانی از نویسندگان ندارد.
این روز نباید صرفا به عنوان یک مناسبت در تقویم
ها بماند. در چنین روزی می توان دعاوی قانونی و انسانی هر نویسنده ای را آشکار کرد
و بر روی آن پافشاری کرد. 14 تیر روزی است که نویسندگان و اهل قلم باید در مورد مدعاهای
حقیقی خود (حداقل در مورد حقوق اساسی خود یعنی آزادی بیان) هم صدا شوند. حداقل به لحاظ
تاریخی هیچ کشوری چنین سابقه تاریخی در مورد روز قلم ندارد. البته ذکر این نکته خالی
از لطف نیست که در آن روزگار، تیرماه در فصل پاییز قرار داشت و امروز در تابستان، اما
همه این روزها حکم قراردادی دارند. مهم این است که روز قلم را - بر مبنای سخنان ابوریحان
بیرونی که از بزرگترین محققان عصر خود بود- جشن بگیریم.
امروز کتاب های بسیاری در سراسر دنیا وجود دارد
که کسی نویسندگان شان را در زمان حیات نمی شناخت و بعدها توسط مردمان جهان قدر و منزلت
واقعی آنها شناخته شد. هرمان ملویل آمریکایی نویسنده کتاب موبی دیک در زمان حیاتش شناخته
نشد بنابراین در سراسر دنیا و در دوران مختلف نویسندگان زیادی در معرض فراموشی یا شناخته
نشدن قرار گرفته اند.
روز قلم اگر به عنوان یک جشن ملی قلمداد شود بیش
از هر چیز نیازمند حمایت از سوی مردم است. «نوروز» و «سیزده به در» یا «روزهای عزا»
را ملت گرامی می دارند. در همین چند ساله که روز 14 تیر بر سر زبان ها افتاد، شخصا
چند بار از سوی دوستداران اهل قلم هدیه گرفته ام. خیلی از نویسندگان دیگر هم این هدیه
ها را دریافت کرده اند. نیازی به سر و صدای فراوان نیست. اگر اهل قلم و نویسندگان با
کارهایی که ارائه می دهند وفاداری به تاریخ خودشان را نشان دهند، 14 تیر به تدریج به
صورت یک جشن ملی و مردمی برگزار می شود. البته که ما ورود دولت و مقامات رسمی به این
فضا را به فال نیک خواهیم گرفت.
به گمان من روز قلم باید به صورت یک جریان آرام
و آهسته مسیر خود را طی کند. همین که روزی را برای اهل قلم داشته باشیم و دلیل تاریخی
آن هم در دست باشد می تواند برنامه آینده ما برای مقام قلم را ترسیم کند. هدیه گرفتن
یک نویسنده از سوی دوستارانش می تواند برای سایر همکارانش نیز حجت باشد. این یک انگیزه
است و دوستداران اهل قلم را تشویق می کند این روز را گرامی بدارند.
برای نسل جوان آرزو می کنم در شرایط بهتری در مقایسه
با نسل من بتوانند در این مسیر قدم بردارند چرا که در ایران ما مسئله خلق نوشته نیست،
مسئله نشر آن است. این همان مسئله ای است که برای بسیاری از هم قطاران ما در دیگر کشورهای
دنیا حل شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر