همشهری
آنلاین: بیژن ترقی، ترانه سرا، شاعر و مدیر انتشارات خیام 12 اسفند سال 1308 در تهران
متولد شد.
پدرش محمد علی
ترقی از جمله ناشران شناخته شده زمان خود بود که انتشارات خیام را بنا گذاشت که در
زمان خود آثار فراوانی در حوزه فرهنگ و هنر را به بازار کتاب ایران عرضه کرد. پدر بزرگ
بیژن، حاج باقر کتابفروش، هم در کتاب و نسخه شناسی فردی خبره بود و از جمله نخستین
ناشران زمان ناصرالدین شاه به شمار می رفت که در زمان خود با امکانات چاپ سنگی به چاپ
کتاب های فراوانی دست یازید. بیژن در چنین فضای فرهنگی رشد یافت و در سال 1318 درس
و مکتب را در مدرسه اقدسیه آغاز کرد.
از سال 1320 به
دلیل آنکه خانه پدرش محل رفت و آمد شاعران بنامی چون گلچین معانی، امیری فیروزکوهی،
استاد شهریار و... شد، ذوق فرهنگی وی هم به سمت شعر و شاعری سوق پیدا کرد. در سال
1324 استاد امیری فیروزکوهی وی را تشویق می کند مطالعه نسخه خطی دیوان صائب تبریزی
را آغاز کند. یک سال بعد وی سرودن شعر در قالب غزل و مثنوی را می آغازد.
سال 1331 دیوان
صائب تبریزی با مقدمه استاد امیری فیروزکوهی رامنتشر می کند و و سه سال بعد دیوان کلیم
کاشانی هم فرصت انتشار می یابد. از سال های میانی دهه 30 وی با جمعی از اهل موسیقی،
همانند مرحومان علی تجویدی، غلامحسین بنان، روح الله خالقی، پرویز یاحقی و... آشنا
می شود و همین آشنایی اسبابی را فراهم می آورد تا وی برای آهنگ های این بزرگان ترانه
بسراید.
زنده یاد بیژن ترقی
برخی از ماندنی
ترین ترانه های این دوران، که به دوران طلایی گل ها معروف است، حاصل همکاری ترقی با
موزیسن های نامدار آن دوران است. ترانه هایی چون آتش کاروان، برگ خزان، تا بهار دلنشین،
گل اومد بهار اومد و... از جمله کارهای درخشان وی در این دوره به شمار می رود. خود
وی در مصاحبه ای گفته است که صدها ترانه و تصنیف را در این دوره ساخته است.
ترقی در سال
1350 نخستین مجموعه اشعار خود را با عنوان «سرود برگریزان» منتشر کرد و در همین سال
ها پژوهش خود روی دیوان حزین لاهیجی راهم به بازار کتاب عرضه کرد. بعدها وی مجموعه
ای از شعرهای در برنامه ی گل ها را شامل مثنوی ها، رباعی ها، طنزها، اخوانیات، شعرهای
نو و غزلیات و ترانه هایش را در کتاب «آتش کاروان»، منتشر کرد. در این کتاب همچنین
برخی اظهار نظرات اهل فرهنگ و شاعران و هنرمندان درباره جایگاه ترقی در شعر و موسیقی
و ترانه سرایی آمده است. کتاب «از پشت دیوار خاطره» هم دیگر کتابی است که مجموعه ای
از خاطرات ترقی را شامل می شود.
بیژن ترقی در
سال 1375 از کار نشر کنار کشید و انتشارات خیام را تعطیل کرد. ترقی همزمان با آغاز
به کار ارکستر ملی روی آهنگی از علی تجویدی ترانه ای سرود که محمد رضا شجریان آن را با رهبری فرهاد فخرالدینی خواند. ترقی در سال
های پایانی عمر خود یکی از ترانه های ماندگارش را سرود تا نشان دهد که دود همچنان از
کنده بلند می شود، این ترانه ایران جوان نام دارد که با رهبری پیمان سلطانی بر روی
آهنگی از مسیولومر، نخستین سرود ملی ایران، اجرا شد. [اختلاف صهبایی و سلطانی بر سر
نخستین سرود ملی ایران]
ترقی در سال های
آخر عمر به بیماری قلبی دچار شد و روز جمعه، چهارم اردیبهشت سال 1388 دار فانی را وداع
گفت.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر