رفته بودیم از تمامی قصه های شهرآوردی بپرسیم
که همچون یک افسانه اتفاقاتش را بدون سند و مدرکی از زبان ها شنیده ایم، حتی تصور
نمی کردیم پلاک خانه اش هم با راز «52» گره خورده باشد.
به گزارش ایسنا، صدای خاصی داشت، صورتش را
تراشیده بود و دکمه باز پیراهن چهار خانه روشنش به یاد سال های دور او را سرپاتر
از آنچه در نگاه اول دیدیم نشان می داد، کمی راه مان تا مهاجم نوک استثنایی قرمزها
دور بود، پلاک 52 طبقه هشتم یک آپارتمان مسکونی در پردیس. با استقبال پیرمردی 73
ساله که این روزها حال و روز خوشی ندارد پا به منزل کوچکی گذاشتیم که سال هاست
صاحبش عامل اصلی کری خوانی هواداران پرسپولیس بر روی سکو هاست...
دقیقا دربی شهریور 52 امروز 41 ساله می شود، پای
صحبت های مردی نشستیم که در گلزنی منحصر به فرد بود. از تمامی شایعات درباره فیلم های
به آتش کشیده دیداری که با شش گل به سود پرسپولیس ختم شد پرسیدیم، از حساس ترین گل
زندگی اش به اسرائیل تا دوبار سه گله کردن آبی های پایتخت... دکتر برومند و بکن
باوئر را شاهزادگان فوتبال می دانست اما کلام سنجیده، رفتار بی نظیر، تواضع و
متانت فوق العاده و شخصیت جذاب خودش بیش از هرکسی به شاهزادهگان شبیه بود. در
ادامه گفت گوی تفصیلی با همایون بهزادی ستاره دهه 40 و اوایل دهه 50 باشگاه شاهین
و پرسپولیس را می خوانیم.
همایون بهزادی
بدون تردید و بدون هرگونه واژه پردازی و لفاظی
با کلمات باید بگوییم باعث افتخار است که هم اکنون در کنار شما حضور داریم. از
شماره پلاک خانه تان شروع کنیم، شماره پلاکتان «52» است. بی شک نام همایون بهزادی
با نام شهرآورد شهریور ماه 52 بیش از هر چیز دیگری ارتباط دارد.
با یاد و نام خداوند بزرگ و ایزدمنان، از شما
تشکر می کنم که این افتخار را به من دادید در این گوشه دِِِِیر که راه دور است و
کمتر مورد محبت دوستان قرار می گیریم نزد من آمدید. خداوند این گونه صلاح دیده که
ما در این جا مسکن گزینیم. از شما کمال تشکر و سپاس را دارم. در هر صورت به اصل
قضیه باز گردیم. در خصوص بازی پرسپولیس و استقلال همه مردم به نام این دو تیم باز
می گردند، در حالی که بهتر است به نام «شاهین» و «تاج» اشاره کنیم. من تمام عمرم
را در شاهین بودم. 17 ساله بودم که به شاهین پیوستم و در پست ها فبک وسط بازی کردم تا 27 یا 28 سالگی هم در این تیم بودم و در
28 سالگی ام بود که شاهین را محروم کردند و ما پرسپولیس را ساختیم. تمام استادیوم
نام شاهین را صدا می زد.
موضوع شاهین همواره تداوم داشته است، دیروز
پدرم، امروز خودم و فردا پسرم. دور تا دور استادیوم امجدیه نام شاهین را فریاد می
زدند. تمام ایران نام شاهین را فریاد می زدند. درباره شاهین اصلا نمی توان نسبت
گرفت. شاهین وارد دست اندازهایی شد که گریبان این تیم را گرفت. از تغییرات مدیریتی
تا یکسری مسائل که خواه یا ناخواه این تیم را تحت تاثیر قرار داد و به مرور زمان
تماشاچی اش کم شد. تماشاچی گیج شده بود و نمی دانست چه کار باید کند.من به مرور از
دفاع به خط حمله تغییر پست دادم و این قصه سر دراز دارد. ابتدا ها فبک وسط بودم
بعد تبدیل به ها فبک چپ شدم و سرانجام به مهاجم نوک تغییر پست دادم. تمام این
کارها را دکتر اکرامی انجام داد. من علاوه بر این که در بازی شش تایی ها سه گل به
ثمر رساندم در بازی دیگری هم که چهار گل
به تاج زدیم سه گل زدم، در بازی که چهار گل زدیم من ها فبک چپ بودم، در حالی که
پای تخصصی ام راست بود در پست ها فبک چپ بازی کردم، دکتر اکرامی من را به یک بازیکن دو پا
تبدیل کرد، هر چند سه گل هم دریافت کردیم و بازی با نتیجه چهار بر سه به اتمام رسید.
یک خاطره از دکتر اکرامی برایتان تعریف کنم،
چرا که این موضوع درسی است برای تمامی جوانان این مملکت و برای تمامی مربیان این
سرزمین. این که یک مربی چگونه بازیکنی را ساخت و چقدر در این زمینه حوصله به خرج
داد. مهاجم نوک تیم شاهین در آن زمان خدا بیامرز حجری بود، که همزمان در پست مهاجم
نوک تیم ملی بازی می کرد اما نمی توانست به خوبی ضربه سر بزند، هر چند بر روی زمین
بی نظیر بود. دکتر اکرامی تصمیم گرفت بازیکنی تربیت کند که بتواند ضربه سر بزند
چون باشگاه شاهین همواره بهترین سرزنان طول تاریخ را داشته است و این موضوع به
پرسپولیس هم رسوخ کرد. اگر دقت کنید تمام سرزنان شاهین به پرسپولیس آمدند و
پرسپولیس هم همواره سرزن داشته است. علی دایی بوده است فتح آبادی، کریم باوی نیز
همین گونه بوده اند. کریم باوی بسیار عالی سر می زد. قدر خودش را ندانست و در دست
انداز قرار گرفت. شش ماه با او در باشگاه شاهین کار کردم. او بر روی هوا بسیار
عالی مکث می کرد.
دکتر اکرامی سه ماه تابستان را به صورت
انفرادی با من کار کرد و از من که در پست دفاع وسط بازی می کردم در سن 16 سالگی یک
مهاجم نوک ساخت. در حال پا به سن گذاشتن به 17 سالگی بودم که توپ های لاستیکی
شماره 3 را از انگلیس آورده بود، تا جایی که به یاد دارم آخرین بار این توپ ها به
دست مرحوم دهداری افتاد و دیگر از آنها خبری نداریم. در تابستان و بر روی خط های
زمین بسکتبال در ساعت دو آنقدر تمرین می کردیم تا هلاک شویم. خودش هم لباس گرم می پوشید
و با بوق مرا تمرین می داد. مرحوم امیرعراقی، کاپیتان تیم ملی را نیز می آورد تا
برای من سانتر کند. اول از سمت چپ و راست با درون و بیرون پا توپ از روی خط ها
ارسال می کرد. همین تمرین هایی که ما هم اکنون به بازیکنان می دهیم در آن زمان
دکتر اکرامی به ما می داد. پس از آن باید رو پایی می زدم و پس از آن شوت می کردم
اگر یک میلیمتر توپم این طرف یا آن طرف تر می رفت گوشم را فشار می داد. یا این که
در زمین بسکتبال بدون توپ زیر حلقه می رفتم و جفت پا به هوا می پریدم. من جفت پا
هم سر می زدم. یعنی در جا از روی زمین بلند می شدم. دکتر اکرامی این را به من یاد
داد. او به من پرش سه گام یاد داد که چگونه بتوانم فضا را در اختیار بگیرم.
یکی از تصاویر خود را که در آن به صورت لحظه
به لحظه عکسبرداری شده است به ما نشان می دهد.
می گوید من در این عکس از سه قدم جلوتر شروع
کردم به گام برداشتن و با گام سوم به هوا بلند شدم. تو را به خدا یا از این تصویر
عکس بگیرید و به نمایش بگذارید و یا در مورد آن بنویسید. من از دور شروع به دویدن
کردم و در نهایت به هوا پریدم. در هوا فضا را در اختیار گرفتم و دروازه بان حریف
نتوانست کاری انجام دهد. در عکس می بینید که پاهای من بر روی هوا پیچ خورده و قیچی
زده است، من در هوا پیچیده ام و دست گلر را از کار انداخته و توپ را تبدیل به گل کرده ام. پاس را مرحوم
برمکی برایم ارسال کرد. این دروازه جنوبی استادیوم امجدیه و این بازی مقابل هند
است. هند در آن زمان قهرمان آسیا بود. ما برای همیشه آنها را از بین بردیم. این
تصویر شامل چهار عکس است که مرحوم زرافشان گرفته اند. در چهار عکس صحنه را به
تصویر کشیده است.
پاهایم زمانی که بر روی هوا قرار گرفته ام و
پیچ خورده ام جمع شده اند و این اتفاق به صورت ناخودآگاه رقم خورده است. در این صحنه من یک متر و 43 سانی متر به
هوا برخاسته ام. تمامی موضوع به گرفتن فضا بر می گردد. تمام اتفاقات در صدم ثانیه
رقم می خورد. چلوکباب که میل نمی کنید! می گویند بر روی هوا زمانی که ضربه سر می زنید
چشم تان را نببندید، یک مربی زمانی بایداز مهاجم و بازیکنانش این مهارت را بخواهد
که خودش چنین توانایی داشته باشد و بتواند آن را نشان دهد. چند روز قبل یکی از
بازیکنان استقلال که قد بلندی هم ندارد ضربه سر بسیار زیبایی زد. دیدید که امید
ابراهیمی چقدر فضا را در اختیار گرفت و توپش را به گل تبدیل کرد. ضربه خوب، خوب
است و کاملا قابل تشخیص. آن پسر هم خیلی خوب سانتر می کند آقا! کات های بسیار خوبی
می کشد. خسرو حیدری زمانی که لازم باشد توپ را به فضای پایین می دهد و زمانی که
لازم باشد توپ را به فضای بالا ارسال می کند. ایران همواره در این پست بازیکنان خوبی
داشته است.
فیلم های ما را نشان می دهند. نمی دانم این
فیلم ها را از کجا آورده اند؟ فکر کنم از کره مریخ! تمام فیلم هایمان وجود دارد.
آن ها را از AFC گرفته اند. این تصاویر تاریخ یک مملکت است آقا. ما باید آن ها را
در آرشیو داشته باشیم. به هر حال مساله سرزدن باید توسط متخصص به بازیکنان آموزش
داده شود، حیف است چرا که استعدادهایمان از بین می روند. تا به خاطر دادم اجازه
دهید موضوع سر زدن را برایتان کامل بگویم. در یک دیدار تیمی از سوئد که قهرمان
اروپا بود به ایران آمد. در آن بازی به تساوی سه بر سه رسیدیم. من در آن بازی دو
گل را از پشت محوطه جریمه با پای چپ زدم. همان زمان دکتر اکرامی به من گفتند که
باباجان دیگر برو. حالا دیگر برو این مهاجم نوک و این تو. سه ماه زحمت کشید و
بازیکن ساخت آقا! من را تبدیل به مهاجم نوک کرد. من دفاع بودم به همین دلیل در طول
زندگی ورزشی ام به مدت 12 یا 13 سال در حد ملی بازی کردم. در آن زمان سیستم ها به
هم خورد، در سیستم 1-3-2-4 مهاجم نوک باید
تمامی مهارت ها را داشته باشد، اگر یک مهاجم که فقط گلزن باشد نمی تواند در این
پست به خوبی بازی کند. این تک مهاجم باید به خوبی در زمین بازی بدود، گل بزند، از
هر دو پایش استفاده کند، توانایی سرزن داشته و به طور کلی تمام و کمال باشد. هر
مهاجمی که در زمان گذشته این ویژگی ها را داشت توانست حرف خود را در فوتبال بزند.
در گذشته یک نفر وجود داشت و آن هم مرحوم دکتر برومند بود. بی نظیر بود آقا!
همزمان کاپیتان تیم ملی دو کشور بود. یکی ایران و دیگری هم لبنان. دکتر برومند پسر
دایی ام بود.
به سراغ شهرآورد شهریور 52 برویم. برایمان از
آن روز بگویید؟
قبل از آن دیدار من 40 روز تیم را تمرین دادم.
آلن راجرز از تیم رفته بود. 21 روز در تپه های داوودیه و در پیست دوومیدانی با پرش
طول و ارتفاع تیم را تمرین دادم و پس از آن بچه ها را به زمین چمن و سالن بردم.
تیم ما در آن زمان همه تیم ها را نابود می کرد. اگر دقت کرده باشید ما در نیمه دوم
تیم ها را نابود می کردیم. تمرین های راجرز و تمرین هایی که سایر مربی ها با خود
من انجام داده بودند را به تیم تزریق کردم. در روز بازی حسین کلانی گوش چپ بود و
گوش راست هم حاجی رحیمی پور بود، من هم نقش مهاجم نوک بازی می کردم. هر تیمی چنین
گوش چپ و راست و مهاجم نوکی داشته باشد و
خط ها فبکش هم بازیکنانی چون علی پروین و مرحوم ایرج سلیمانی باشند هیچ تیمی در
مقابلش دوام نمی آورد.
استقلال همواره تیم خوبی بوده. من هرگز دوست
ندارم بگویم که زده ایم، زده ایم. به جان بچه ام از صمیم قلب می گویم. تیم استقلال
در مقابل ما هم گل زده و هم گل خورده است. من هیچ گاه دوست ندارم بگویم زده ایم
زده ایم، این حرف ها برای دوران جوانی
است. الان با این سن و سالی که ما داریم باید بگوییم خوردیم، خوردیم. در زمین ما
با هم رقیب بودیم و در بیرون از زمین رفیق. در تیم ملی نیز همواره بهترین دوستان مان
بازیکنان استقلال بودند. الان که غلامحسین مظلومی مریض است من تمام تار و پود بدنم
می لرزد. با تمام وجود از خداوند می خواهم که حالش خوب شود.
اگر بازی ما در شهریور 52 پنج دقیقه دیگر ادامه پیدا می کرد بازی به 10 ،11 گل می
کشید. خب ما بازی را گرفته بودیم و آن ها ایستاده بودند. بازی ما در آن روز گرفته
بود مثل تیم های آلمان و برزیل در جام جهانی، می توانم بگویم که آلمان ها دست نگه
داشتند و معرفت به خرج دادند. آنها واقعا تیم زنده ای هستند. زمانی هم که بازی
تمام شد نفر به نفر بازیکنان برزیل را در آغوش گرفتند و با آن ها دست دادند و اصلا
این موضوع را به رخشان نکشیدند، این اتفاق خیلی بزرگ است و ما باید این ها را
بیاموزیم. در روز بازی شهرآورد شهریور 52 نیز همین اتفاق افتاد. به همین دلیل در
بازی برگشت یک بر یک شدیم. تیم گل می زند آقا. یک نفر که گل نمی زند. در بازی
برگشت هم من یک گل به ثمر رساندم. توپ داشت بر روی خط دروازه حرکت می کرد که با ضربه سر آن را گل کردم. یاد
ندارم که گل استقلال را چه کسی به ثمر رساند یا جباری بود یا حسن روشن. در هر صورت
آن بازی هم تمام شد و به یادگار ماند.
از سه گل خود در شهرآورد شهریور 52 بگویید.
(می خندد) بله! بازی شاهین و تاج تماشایی بود
آقا! شما سنت نمی رسد پسرم. در این بازی نصرالله عبداللهی به من برخورد کرد و غرق
خون شد. عزای عمومی می شد وقتی تیمی می باخت. این گونه نبود که ما هرگز به تاج
نباخته باشیم پسرم. ما هم می باختیم ولی هیچ وقت بیش از سه گل از آنها نخورده ایم.
خط حمله پرسپولیس نشات گرفته از خط حمله شاهین بود. تمام خط حمله تیم ملی از شاهین
بود. در یک بازی ما 27 گل به ثمر رسانده بودیم. 27 گل در زمین شماره دو استادیوم
امجدیه. 27 گل ، 25 گل و 21 گل را هم مقابل تیم های باشگاهی زده ایم. سایر تیم ها
درمقابل ما خیلی ضعیف بودند. تیم های شاهین و تاج خیلی قوی بودند آقا! تیم ملی از
این دو تیم انتخاب می شد. شاهین بود و تاج. بازیکنان تیم شاهین همگی یا دکتر بودند
یا مهندس. کاپیتان آنها نیز دکتر برومند
بود. اولین کاپیتان رسمی تیم ملی که مدال نقره گرفت دکتر برومند بود. خیلی خوب
بود. خدا رحمتش کند. کاپیتان تیم ملی بود آقا!
صحت این مطلب که عنوان می شود تمامی فیلم های
مربوط به این دیدار به آتش کشیده شده تا هیچ تصویر یا فیلمی که نشان دهد پرسپولیس
شش گل به استقلال زده است به جا ناماند را تایید می کنید؟
به هیچ وجه این صحبت ها صحت ندارد. در آن زمان
کشتی جام تختی در حال برگزاری بود. تمامی پرسنل مربوط به فیلمبرداری بازی برای به
تصویر کشیدن مسابقات کشتی رفته بودند و هیچ گروهی برای تصویربرداری از شهرآورد در
استادیوم حضور نداشت.
شما متولد خر م آباد هستید؟
بله! پدر من از افسران عالی رتبه ارتش بود و
از این شهر به آن شهر ماموریت داشت. من در خرم آباد به دنیا آمدم و آن گونه که
تعریف می کنند در یک شب بسیار سرد متولد شدم. هر جا مرحوم پدرم می رفت ما نیز به
آن نقطه نقل مکان می کردیم. حتی به یاد دارم که تا چهار یا پنج سالگی در بیابان
بودیم تا این که هنگام ورود به مدرسه مادرم مرا به تهران آورد. تا کلاس دوم یا سوم پدرم به تهران نیامد.
او افسر بود و کوه را دوست داشت.(همسرش را صدا می کند و می گوید آذر نمی خواهی یک
چای بدهی من دارم قصه می گویم). همه مان اصلا شکارچی هستیم. همسرم اجازه نمی دهد
که سر شکارها را در خانه قرار دهم، می گوید که خانه بو می گیرد. آنها را در زیر
زمین خانه قرار داده ام. عکس های شکارهایم و نیز خرسی را که شکار کردم. من شکارچی
بودم. خدا پدرم را هم بیامرزد. او نیز شکارچی بود. مرحوم مادرم نزد رییس ستاد ارتش
رفت و گفت که به شوهرم بگویید که دیگر بس کند و به خانه اش بیاید.
اصالتا اهل کجا هستید؟
اصلیت مان تهرانی است.
محل تولدتان که در شناسنامه خرم آباد است.
بله (می خندد). آنها خیلی به من لطف دارند. می
گویند که همایون بهزادی برای خودمان است. بعدها من در خرم آباد حکومتی داشتم.
همایون بهزادی
بعد از آن که مادر مرحومتان شما را به تهران
آورد و به مدرسه رفتید چه شد که به فوتبال روی آوردید؟
من در دبستان طهوری در خیابان آمل بودم. آن جا
از دبستان های خوب تهران بود. دوران دبستانم که تمام شد وارد دبیرستان قریب شدم.
چند دبیرستان بودند که هم تیم های فوتبالشان خیلی قوی بود و هم جزو دبیرستانهای
خوب ایران بودند. بنیان فوتبال ایران را خانواده مادری من ایجاد کرده است. این را
قاطعانه می گویم. یک مقداری از آن را خانواده مادری من و یک مقدار را نیز خانواده مهندس کلانی.
بنیان فوتبال باشگاه شاهین را نیز آشنایان مهندس کلانی و دایی هایش به ویژه دکتر
غفاری ایجاد کردند.
ناگهان همسر محترم همایون بهزادی برای پذیرایی
از ما چای و شیرینی آوردند، با لبخندی پرسیدیم که چه سالی ازدواج کردید؟
ما در سال 64 ازدواج کردیم. تعجب نکنید این
ازدواج دومم بود. در ازدواج اولم من 20 سال سن داشتم و فکر کنم که 22 سال با همسر
اولم زندگی کردم و پس از آن متارکه کردیم. چهار ساعت بعد از اول انقلاب من به
زندان رفتم. این که چرا به زندان رفتم را می گویم. پرویز بادپا به خانه ام ریخت و
با پنج نفر قمه کش آمد، درحالی که روزه خوانی برای سید الشهدا داشتیم فردای انقلاب
مرا بردند. تمام خانه پر از اسلحه بود، منتهی همه اسلحه ها جواز داشت، من شکارچی
بودم. یک روز بعد از بازداشت آزاد شدم اما مجددا بادپا به منزلم آمد و این بار
رفتم که رفتم. رفتیم زندان قصر دیگر قربان! دیگر حتما این ها را می دانید. پنج ماه
در زندان بودم و به دلیل نداشتن شاکی و چون چیزی ثابت نشد آزاد شدم.
از دوران جوانی خود که صحبت هایتان نیمه تمام
ماند توضیح دهید؟
من در تیم خردسال باشگاه شاهین شروع به فعالیت
کردم. مادرم اجازه نمی داد که در کوچه و محلات بازی کنم. یک نفر مرا به مدرسه می برد
و یک سرباز به سراغم می آمد تا به خانه باز گردم، عزیز دردانه بودم.
چند فرزند بودید؟
سه بچه. من فرزند دوم خانواده بودم و مرحوم
برادرم که کاپیتان من هم بود فرزند اول خانواده بود.
خودتان چند فرزند دارید؟
دو فرزند؛ شاهین و علی که حاصل ازدواج اول ام
هستند.
ما با شاهینی های بسیاری صحبت کرده ایم. اکثر
آن ها نام یکی از فرزندان شان شاهین است. این موضوع علت خاصی دارد؟
اولین کسی که این کار را انجام داد دکتر
اکرامی بود و دومین نفر من بودم.
از پسران تان بگویید.
علی در کرج زندگی می کند و کار او مدیریت
مدرسه فوتبال است و در رده های سنی مختلف تیم باشگاهی دارد.
شاهین چطور؟
شاهین فرزندم خودش به باشگاه شاهین علاقه دارد
و به این فکر است که بتواند تیمی را برای باشگاه شاهین بسازد.
در چه رشته ای و تا چه مرحله ای تحصیل کردید؟
تا مدرک لیسانس و در رشته ادبیات فارسی درس
خواندم.
چرا ادبیات فارسی؟
من زبان انگلیسی می خواندم، جعفر کاشانی گفت
بیا برویم رشته ادبیات و با هم رفتیم ادبیات خواندیم. مصطفی عرب زبان انگلیسی
خواند و بعدا هم رشته تحصیلی اش به دردش خورد. لیسانس من دردی را دوا نکرد، زمانی
لیسانس به کار من می آمد که من در یک شغل خوب استخدام می شدم. من که نمی خواستم
شاغل شوم، شغلم فوتبال بود.
چه شد که در نهایت فوتبال را ا نتخاب کردید؟
خانواده مادری ام همه فوتبالیست بودند.
پسرخاله و پسر دایی هایم فوتبال بازی می کردند. خاطره قشنگی است اگر آن را برایتان
بگویم.
با کمال میل، بفرمایید.
گفتیم که می خواهیم به باشگاه شاهین برویم.
رفتیم زمین شماره 2، تیم شاهین در حال تمرین بود. دکتر برومند و امیر عراقی هم در
حال تمرین بودند. ما هم کیف خود را برداشتیم و رفتیم سر تمرین و گفتیم می خواهیم
در تیم شاهین بازی کنیم. دکتر اکرامی گفتند بابا جان شما باید به تیم های کوچک
خودتان بروید. به دکتر برومند گفت این بچه ها چه نسبتی با تو دارند که دکتر برومند
هم گفتند این ها نوه های عمه ام هستند. دکتر اکرامی به حسن فاخری گفت این ها را
ببر و در تیم خودت تمرین بده. ما را ملزم کرد که به دانشسرای مقدماتی و به زمین
خاکی برویم که هم اکنون تبدیل به پارکینگ شده است. هفته ای سه بار مرتب به تمرین
می رفتیم. زمستان هم که سرما اجازه نمی داد.
اسم آن تیم چه بود؟ شما چند ساله بودید؟
اسم تیم پرستو بود و من 13 سال سن داشتم.
مهندس کلانی هم با شما بود؟
کلانی از بچگی با من نبود، سن مان که بالاتر
رفت از تیم های دیگر به ما ملحق شد. حسین کلانی وقتی به شاهین آمد فوتبالیست بود.
جعفر کاشانی هم چنین شرایطی داشت.
بعد از حضور در اولین تیم باشگاهی شرایط شما
چگونه پیش رفت؟
بعد از تیم پرستو، به دسته یک رفتیم و در تیم
برادر مرحومم بازی کردم. پس از آن نیز به تیم کولاک رفتم، این تیم را دکتر اکرامی
از مجموع تیم های شاهین در تهران انتخاب کرد، از هر تیمی 2 یا 3 نفر انتخاب شدند و
دکتر شروع به تمرین دادن تیم کرد. ما را به سالن دانشگاه تهران برد. با توپ
پلاستیکی تمرین کردیم. تمرین در سالن بی نظیر است.
ایویچ فردی است که خیلی بر گردن تیم ملی ایران
حق دارد. او راه درست را انتخاب کرد و تمرین دادنش بسیار خوب بود. سالن در یک برهه
از زمان فوتبالیست را خوب می سازد آقا. حرکت های ریز و کنترل خوب خیلی مهم است.
تیم کولاک در رده باشگاهی مثل شاهین تیم داد. از آن تیم 9 بازیکن به تیم ملی دعوت
شدند. مرحوم دکتر اکرامی زمانی که سن تیم شاهین بالا رفت تصمیم گرفت تغییراتی بدهد
و تیم را جوان کند.
همایون بهزادی و مادرش
از چه زمانی به تیم ملی دعوت شدید؟
من مستقیم به تیم ملی بزرگسالان دعوت شدم. اول
به تیم ملی دعوت شدم و بعد از آن تازه به من اجازه دادند که در شاهین بازی کنم
آقا! ورود به شاهین خیلی سخت بود. تیم ملی قرار بود به هندوستان برود، مادرم گریه
کرد و اجازه نداد. مرحوم شیرزادگان، حسن حبیبی، مصطفی عرب رفتند، من از نظر سنی
کوچک ترین بازیکن تیم بودم. مادرم اجازه نداد. گفت که به درسم لطمه می خورد. در آن
زمان تیم ملی هر دو یا سه سال یک بازی انجام می داد. تیم های بزرگی در آن زمان به
ایران می آمدند و بازی می کردند که هیچ کدام از آن ها دیگر نمی آیند. تیم استوا
بخارست سه بار به ایران آمد، من سه گل به آن ها زدم.
بهترین فوتبالیست های ایرانی و خارجی که در
مقابلشان بازی کردید؟
از ایرانی ها که دکتر برومند از همه بهتر بود،
بعد از آن من دیگر فوتبالیستی در آن حد و اندازه ندیدم. قلیچ خانی هم خوب بود آقا.
از خارجی ها توستائو و بکن باوئر خوب بودند. بکن باوئر واقعا شاهزاده فوتبال بود،
او بی نظیر بود. یوهان کرایف فوق العاده بود، دکتر اکرامی هم معتقد بود که کرایف 5
سال بهترین بازیکن دنیا بوده است. در 16 سال بهترین بازیکن دنیا پله بود. پله در
تیم ملی برزیل پله شد اما کرایف هیچ وقت با تیم ملی اش به مقامی نرسید، تنها یک
بار در سال 74 دوم شدند. کرایف چیز دیگری بود آقا. آموزش های تمامی مدارس فوتبال
از حرکات کرایف است.
کدام بازیکن در مقابل شما اذیت تان کرد؟
موقعی که در اوج بودم هیچ کس آقا! جدا وقتی
جوان بودم و آماده بودم کسی مرا اذیت نمی کرد.
کدام مدافعان فوتبال ایران را خوب می دیدید؟
حمید جاسمیان خوب بود، محراب شاهرخی دفاع خوبی
بود، جعفر کاشانی در یارگیری خوب بود. نمی خواهم طوری بگویم که همه فکر کنند فقط
پرسپولیسی ها و شاهینی ها را می گویم.
شما واقعیت ها را بگویید.
محراب دو پا بود عمو، جاسمیان سرعت بی نظیری
داشت، جعفر کاشانی در یارگیری خیلی خوب بود.
بهترین مربی که با شما کار کرد؟
آلن راجرز خوب بود. راجرز آنچه داشت به ما داد
و رفت. سبک انگلیسی را به ما نشان داد.
نکته مبهم این جاست که شما چرا فوتبال را 33
سالگی و در اوج کنار گذاشتید؟
من خودم فوتبال را کنار گذاشتم. باید اجازه
دهیم جوانان بیایند. ما برای پول بازی نمی کردیم. من چهار تا مینسک درآورده بودم و
درد داشتم. سخت بود کار کردن، در کشورهای خارجی بودیم که می فهمیدیم فرزندان مان
به دنیا آمده اند. شب و روز با تیم ملی و باشگاه پرسپولیس بودیم. هرچه داشتیم برای
تیم پرسپولیس گذاشتیم و حالا قربانش بروم نمی دانم چه خبر است.
آخرین باری که مسئولان پرسپولیس به دیدار شما
آمدند چه زمانی بود؟
در این خانه هیچ کس نیامده است.
چند سال برای پرسپولیس بازی و مربی گری کردید؟
من که از همان ابتدا برای پرسپولیس بازی کردم
و پس از آن مربی شدم و زمانی که خداحافظی کردم به تیم پیشکسوتان رفتم و این تیم را
جمع و جور کردم. لباس های پیشکسوتان را زنم می شست! (همسر همایون بهزادی می خواهد
درد دل کن و حرف بزند که همایون بهزادی از او می خواهد چیزی نگوید؛ نه آذر، چیزی
نگو، مظلوم وار بهتر است.)
چرا دوران مربی گری تان هم همانند دوران بازی کردن تان کوتاه بود؟
من خودم استعفا دادم. برای اینکه پنج نفر از
بازیکنان استقلال (لا اله الا الله)...
در بازی استقلال و پرسپولیس که سه بر یک به
سود استقلال به پایان رسید چند تا از بازیکنان استقلال مواد مخدر و نیروزا مصرف
کرده بودند. من این موضوع را اطلاع دادم؛ اما از من خواستند که برگه را پس بگیرم،
چرا که بعد از 15 روز تیم ملی ایران باید به المپیک می رفت. من باید برگه را پس می
گرفتم چون آبروی تیم ملی مهم تر بود، من هم به همین دلیل قبول کردم و همه چیز را
پس گرفتم. اما گفتم دیگر مربی گری نخواهم کرد و خداحافظی کردم.
به خاطر همین اتفاق تصمیم گرفتید دیگر مربی گری
نکنید؟
بله! به جان بچه ام.
از طرف چه افرادی به شما فشار آوردند؟
از طرف هر کس که شما فکرش را کنید.
کدام بازیکنان استقلال بودند که دست به این
کار زدند؟
نه، نه، هرگز...
اسرار ازل را نه تو دانی و نه من / این
حرف معما نه تو خوانی و نه من
چون در پس پرده گفت وگوی من و توست /
چون پرده برافتد نه تو مانی و نه من
خیر عمو جان... سن مان بالا رفته، شاید اصلا
چیزی هم نبوده، ثابت نشد که، حتی اگر هم ثابت می شد نمی گفتم.
حساس ترین گل تان در تیم ملی کدام گل بود؟
حساس ترین گلم به تیم اسرائیل بود.
قشنگ ترین گل تان چطور؟
تمام گل های من جان دار بود. یک گل به پاکستان
زدم که عین همین گل را نیز به بایرن مونیخ زده بودم. اگر صدبار دیگر به توپ ضربه
بزنم دیگر آن گونه به درون دروازه نمی رود. با پای چپ و روی هوا توپ را زدم.
از گل های زیبایتان برای پرسپولیس بگویید.
یکی از گل هایم در بازی شش بر صفر از تمام گل هایم
زیباتر بود. از زیر جایگاه پیچیدم و توپ را به درون دروازه فرستادم. علی پروین توپ
را در میانه زمین برایم فرستاد، در آن زمان رشیدی دروازه بان تیم تاج بود. گل
چهارمم به تاج نیز در بازی ای که چهار گل به ثمر رساندیم بسیار زیبا بود. ضربه سرم
در بازی 6 تایی ها از گوشه 18 متر نیز از گل های زیبایم بود.
به نظر شما بهترین بازیکن تاریخ فوتبال ایران
چه کسی بوده است؟
به نظرم دکتر برومند خیلی خوب بود. چیز دیگری
بود. او شاهزاده فوتبال ایران بود. خوش لباس و خوش فوتبال بود. آن زمان اصلا کسی
بلد نبود کارهایی که او با دو پا انجام می دهد به نمایش بگذارد. پرویز قلیچ خانی
خوب بود. علی پروین فوتبالیست خوبی بود. از فوتبالیست های دوره بعد نیز علی دایی
فوتبالیست خوبی بود. او خوب گل می زد. مهدوی کیا و علی کریمی هم بازیکنان خوبی
بودند.
از شیطنت های تان در خارج از زمین فوتبال و در
دورانی جوانی برایمان تعریف کنید.
(با صدای بلند می خندد). نمی شود گفت آقا!
یعنی می خواهید بگویید که خیلی شیطنت کرده اید؟
با محمد نصیری فیلمی بودیم آقا. محمد خیلی
خوشمزه است. نمی شود گفت. نمی توانید آنها را در مصاحبه بیاورید.
یکی از خاطرات تان که قابل بازگو کردن است را
برای مان بگویید.
به شوروی رفته بودیم. از شوروی سابق که بازمی گشتیم
گل یا پوچ بازی می کردیم. خدا بیامرز رنجبر هم بود، مهاجرانی نیز حضور داشت.
گنجاپور کنار من نشسته بود و سنش پایین بود. آن زمان ما به سیگار لب نمی زدیم.
حشمت داشت سیگار می کشید. آقای سوچ مربی تیم ملی را در آینه دیدم که وارد می شود.
بلافاصله فریاد زدم آقای سوچ. حشمت که از رو به رو سوچ را دید سیگار را در میان دستان گنجاپور
گذاشت. آقای سوچ که وارد شد، بلند فریاد زد: شما چی می شه این؟ شما سیگار حوب
(خوب) نمی شه! نگاهی کرد و دوباره گفت: آگای (آقای) گنجاپور، آگای (آقای) گنجاپور!
بیچاره گنجاپور بیدار شد و دید در میان دستانش سیگار قرار دارد. گفت: من نه. من نه.
آقای سوچ برگشت و گفت: آگای (آقای) ماهاراجانی (مهاجرانی) شما حوب (خوب) می شه
سیگار! منظورش این بود که مهاجرانی سیگار کشیده است. هیچی دیگر، فهمید که مهاجرانی
سیگار می کشد.
باز هم بگویید...
همه خاطرات مان فیلم است اما نمی شود آن ها را
نوشت. سوال بپرسید در کنار سوالات خود به خود خاطرات بازگو می شوند.
عابدزاده دروازه بان بهتری بود یا ناصر حجازی؟
(چند لحظه سکوت می کند، تمام خانه در سکوت فرو
می رود) سوال سختی است... اگر بنویسید نمی گویم.
بگویید نمی نویسیم، خیال تان راحت باشد. (در
حالی که نظرش درباره مرحوم ناصر حجازی و احمدرضا عابدزاده را به ما می گوید، به
دلیل قولی که داده ایم فقط صحبت های بهزادی در تمجید از این دو دروازه بان را
عنوان می کنیم.)
من هیچ وقت راجع به این گونه مسائل صحبت نمی کنم.
من ناصر حجازی و احمدرضا عابدزاده را خیلی دوست دارم. عابدزاده ماشاءالله در درون
دروازه غولی بود. ناصر حجازی برای ما در مقابل کره شمالی بازی بی نظیری انجام داد.
هر زمان که آن بازی را به خاطر می آورم به خودم می گویم شاید حق مان بود 20 گل
دریافت کنیم. عابدزاده زشت و زیبایش بسیار بود. یعنی به یک باره در پشت محوطه
جریمه مهاجم حریف را دریبل می زد یا حرکاتش خیلی منحصر به فرد بود. خیلی مورد توجه
بود. یک مربی بسیار قوی باید با او کار می کرد. بازی ای که مقابل استرالیا قبل از
صعود به جام جهانی 98 از او دیدیم هر دروازه بانی جای او در درون دروازه حضور
داشت، وا داده بود. هر دوی این دو دروازه بان خیلی خوب بودند. هم حجازی خوب بود و
هم عابدزاده. بعد از این ها هم امیر آقاحسینی بود. او دروازه بان ثابت تیم ملی
بود.
همایون بهزادی
لقبی که به شما داده بودند، دوست داشتید؟
والله که من یک حلقه طلا بیشتر ندارم. این هم
برای دوران ازدواجم است. لقبم را روبه روی جایگاه به من دادند «سر طلایی».
به یک باره از شرایط بد زندگی می گوید. می گوید
که نیمی از وسایلش را به دلیل کم بودن مساحت خانه در انباری قرار داده است.
جا نداریم وسایل مان را در منزل قرار دهیم.
این خانه را در پردیس لخت به ما تحویل دادند. شب می نشستیم و با زنم گریه می کردیم.
خودمان آمدیم و کابینت زدیم. من هم که حال و روزم اصلا مساعد نیست. آذر هم زن خانه
است و هم مرد خانه. او دختر عمویم است. 24 ساعت بر سر نماز است.
این روزها که به گذشته تان فکر می کنید بزرگ ترین
حسرت زندگی تان چیست؟
بزرگ ترین حسرتم این است که زمانی که باشگاه های
خارجی می خواستند چرا نرفتم.
از چه کشورهایی پیشنهاد داشتید؟
تیم گالاتاسرای یکی از این تیم ها بود. تیم آل
استار یکی دیگر از تیم هایی بود که من را می خواست. از یک تیم آلمانی هم به دنبالم
آمدند. آن زمان در تیم ملی بودم و شماره 10 می پوشیدم. عکس هایش وجود دارد. به
خودم گفتم چو ایران نباشد تن من مباد. مادرم همیشه سمت چپ استادیوم امجدیه می نشست.
مادرم لیسانس زبان فرانسه و معلم دبیرستان بود. جزو اولین زنانی بود که وارد
دانشگاه شدند. زیر خاک است الان.
خدا رحمت شان کند.
خدا رفتگان شما را نیز بیامرزد. من پدر و
مادرم خیلی پیگیر ورزش کردنم بودند.
به تیم شاهین که رفتید خانواده تان بیشتر
خوشحال شدند یا تیم ملی؟
شاهین آقا! برای رفتن به شاهین مکافات داشتم.
شما زمانی که به شاهین می روید یعنی به تیم ملی رفته اید. شاهین یعنی تیم ملی.
وقتی به شاهین راه پیدا می کردید همه شما را می شناختند. الان بازیکن دو بار برای
پرسپولیس بازی می کند همه او را می شناسند. فرق دارد با بازیکنی که در سایر تیم ها
فوتبال بازی می کند. آن زمان شاهین خیلی فرق داشت. زمانی که یک تیم می تواند 27 گل
به سایر تیم ها بزند یعنی سیستم چیز دیگری بوده و کاملا فرق می کرده است.
شاید نسبت به قبل کمتر فوتبال ما را پیگیری می
کنید. ما همانند سابق مهاجمان خوبی نداریم یعنی آن ها به خوبی نمی توانند گل
بزنند. بحث دیگری نیز که هم اکنون در فوتبال ما بسیار مطرح است بحث رفتار و اخلاق مداری
است. بسیاری از فوتبالیست های این دوره احتیاج دارند که فوتبالیست هایی هم چون شما
از اخلاق برایشان بگویند چرا که شما تربیت شده مکتب شاهین هستید.
خدمت تان عرض کنم که این سوال تان خیلی مهم
است. ما دو مسئله در اینجا داریم یکی مسئله فنی و دیگری مسئله اجتماعی و اخلاقی
است. باید فوتبال را نجات دهیم. مبنای دکتر اکرامی مبنای اول اخلاق، بعد درس و سوم
ورزش بود. کاری را که می گفت نکنید خودش انجام نمی داد. یک روز من تازه در تیم
شاهین انتخاب شده بودم. از مدرسه آمدم و در زمین تمرین لباسم را عوض کردم. زمین
شماره 2 امجدیه بودیم. دکتر اکرامی من را صدا زد و گفت مدرسه ات در چه ساعتی تعطیل
می شود و الان ساعت چند است؟ گفتم ساعت 16 و 20 دقیقه. دکتر اکرامی گفت پس الان که
ساعت 4 است اینجا چه کار می کنی؟ جواب دادم که به مدرسه گفتم می خواهم به تمرین
بروم. به من گفت که درس ات مهم تر از تمرین است. گفت بدو پدرسوخته (می خندد).
برایش خیلی مهم بود آقا. می آمد به مدرسه و اوضاع و احوال ما را جویا می شد.
صبح بلند می شد و می آمد پیش رییس مدرسه و از
ما می پرسید. خودش معاون وزارت آموزش و پرورش بود. همه او را می شناختند. مسائل
اخلاقی ما را مورد به مورد از پدران و مادران مان سوال می کرد و خانواده هایمان را
می شناخت. اما مسئله فنی. مسئله فنی حوصله می خواهد قربان. باید یک فرد آموزش دیده
باشد تا بتواند این آموزش ها را به فرزندان مردم منتقل کند. دکتر اکرامی حوصله به
خرج داد و من را از دفاع به مهاجم نوک به این مملکت تحویل داد. من هم باید حوصله
به خرج دهم، 100 بازیکن می آیند و ممکن است در میان آن ها یک بازیکن به ستاره تبدیل
شود. باید او را به صورت اختصاصی تمرین دهیم. همین جوری که نمی شود. ممکن است یک
نفر به درد کشتی بخورد و اصلا به کار فوتبال نیاید. این جا مهم است که چگونه تمرین
دهید، چه تمرینی دهید. روانشناسی بدانید. دکتر اکرامی خودش روانشناس بود. همین که
شاگردان دکتر اکرامی بتوانند این آموزش ها را به فرزندان مردم منتقل کنند، چه کار
بزرگی است. نمی دانم قربان.
به خاطر مراعات حال همایون بهزادی به همین
سوالات بسنده می کنیم و دیگرچیزی نمی پرسیم و صحبت پایانی اش را می شنویم.
امیدوارم موفق باشید و همه جوانان در زندگی شان
پیروز باشند و با دل خوش بتوانند راه های خوب را تشخیص دهند و به جلو گام بردارند.
فقط یک حرفی را دکتر اکرامی به من زد که من آن را سرلوحه کار خودم قرار دادم. اگر
در میدان مسابقه باختی، درسی باشد برای مسابقه های آینده و اگر بردی غره مشو زیرا
که شروع باخت زندگی توست. درخت هرچه بارورتر باید افتاده تر باشد. همانند درخت سیب
و درخت سرو. مقصود محتواست. درخت سیب افتاده تر است. همین.
۲ نظر:
یادش بخیر در دوران نوجوانی الگوی من بود در بازی .....یاد باد آن روزگاران یاد باد
سایت قدیمی ها یکی از بهترین سایت های فارسی زبان است که چه در داخل کشور و چه خارج از کشور خواننده دارد.
این مصاحبه بی نظیر بود.
جایی که آقای بهزادی از شخصی بنام پرویز بادپا سخن میگوید شناسنامه یک انقلاب است .
زحمات شما قابل قدردانی است .
موفق باشید .
ارسال یک نظر