بهترين فيلم های تاريخ سينمای ايران به انتخاب فيلمسازان ايرانی

رادیو فردا - محمد عبدی: بيست و هشتمين دوره جشنواره بين المللی فريبورگ در سوئيس، برنامه ويژه ای را در ستايش از سينمای ايران تدارک ديده است.

تيری ژوبن، مدير جشنواره که شيفته سينمای ايران است از پانزده فيلمساز ايرانی خواسته تا بهترين فيلم های تاريخ سينمای ايران را انتخاب کنند. فيلم های منتخب اين روزها در جشنواره فريبورگ به نمايش درمی آيند و برخی ديگر از آنها در جشنواره ادينبورگ در ماه ژوئن نمايش خواهند داشت.

مانيا اکبری، کاوه بختياری، بهرام بيضائی، اصغر فرهادی، سپيده فارسی، محمود غفاری، بهمن قبادی، محسن مخملباف، شهرام مکری، امير نادری، جعفر پناهی، شيرين نشاط، رفيع پيتز و محمد رسول اف پانزده فيلمسازی هستند که در اين نظرسنجی شرکت کرده اند. مدير جشنواره می گويد که از برخی ديگر از فيلمسازان ايرانی هم خواسته است تا در اين رای گيری شرکت کنند، اما آنها انتخاب سه فيلم را غيرممکن دانسته يا از عدم انتخاب فيلم های برخی از همکارانشان که می تواند سبب دلخوری شود، هراس داشته اند.

گاو ساخته داريوش مهرجويی، با پنج رای، در راس اين انتخاب قرار گرفته است. بهرام بيضائی، کاوه بختياری، اصغر فرهادی، جعفر پناهی و شيرين نشاط  اين فيلم را در ميان انتخاب های خود قرار داده اند.

کاوه بختياری، فيلمساز ايرانی ساکن سوئيس درباره گاو می نويسد: برای برخی گاو سرآغاز موج نوی سينمای ايران است، برخی ديگر آن را نوعی نئورئاليسم ايرانی می دانند و گروه سوم آن را بيانيه ای سياسی عليه رژيم شاه به شمار می آورند. اما برای من جذاب ترين مساله اين است: چطور يک نفر می تواند واقعيت زندگی خودش را تحمل کند؟

سه فيلم چهار رای آورده اند: يک اتفاق ساده و طبيعت بی جان ساخته های سهراب شهيد ثالث و دونده ساخته امير نادری. نادری درباره انتخابش، يک اتفاق ساده، می نويسد: حقيقتاً سهراب شهيد ثالث پدر سينمای مدرن ايران است. اگر يک اتفاق ساده را از سينمای ما حذف کنيد، يکی از ستون های محکم سينمای ايران را نابود کرده ايد. ما از فيلم های او بسيار آموختيم  و درباره سينمای او به نسل بعد ياد داديم. سينمای ايرانی که امروز داريم مديون اوست.

خانه سياه است ساخته فروغ فرخزاد، اون شب که بارون اومد (کامران شيردل) و کلوز آپ (عباس کيارستمی) فيلم هايی هستند که سه رای آورده اند و خشت و آئينه (ابراهيم گلستان) و شب قوزی (فرخ غفاری) دو رای دارند.

حاجی آقا اکتور سينما (اوانس اوهانيان)، جنوب شهر (فرخ غفاری)، سه قاپ (زکريا هاشمی)، چشمه (آربی اوانسيان)، پ مثل پليکان (پرويز کيمياوی)، رگبار (بهرام بيضائی)، تنگنا (امير نادری)، مسافر (عباس کيارستمی)، کندو (فريدون گله)، باغ سنگی (پرويز کيمياوی)، مرگ يزدگرد (بهرام بيضائی)، خانه دوست کجاست (عباس کيارستمی)، آب باد خاک (امير نادری)، هامون (داريوش مهرجويی)، گبه (محسن مخلباف)، نفس عميق (پرويز شهبازی)، چند کيلو خرما برای مراسم تدفين (سامان سالور) و جدايی نادر از سيمين (اصغر فرهادی) ديگر فيلم های برگزيده  اين مجموعه هستند.

بهرام بيضائی بيش از سه فيلم انتخاب کرده و فيلم های انتخابی اش عبارتند از: گاو، طبيعت بی جان، دونده، خانه سياه است، اون شب که بارون اومد، خشت و آئينه، حاج آقا اکتور سينما و چشمه. بيضائی درباره حاج آقا اکتور سينما می نويسد: اگر بايد فقط يک فيلم انتخاب می کردم، انتخاب من اين فيلم بود. به اين دليل که اولين است و از همين ابتدا درباره سينما حرف می زند. درباره کارگردانی است که به دنبال موضوع می گردد و در برابر حاجی آقا که عليه سينماست، با مشکل مواجه می شود. هشتاد و چهار سال بعد سينمای ايران هنوز با همين مشکل روبروست.

اصغر فرهادی سه فيلم گاو، مرگ يزدگرد و هامون را انتخاب کرده، و شيرين نشاط، گاو، طبيعت بی جان و خانه سياه است را در فهرست خود قرار داده است. امير نادری تنها يک اتفاق ساده را انتخاب کرده و محسن مخملباف تنها دو فيلم نادری (دونده و آب باد خاک) را برگزيده است.

در ميان فيلمسازان نسل بعدتر، مانيا اکبری، يک اتفاق ساده، خانه سياه است و خشت و آئينه را انتخاب کرده و شهرام مکری، کلوزآپ، تنگنا و نفس عميق را برگزيده است. مکری درباره نفس عميق می نويسد: فيلم تصويری از نسل جوان ايران است، نسلی عقيم و تلخ که تا پيش از اين فيلم به سينمای ايران راه نيافته بود. جوانان با قهرمان فيلم همذات پنداری می کنند در حالی که پيرترها فيلم را درک نمی کنند. من جزو همين نسل جوان بودم و از فيلم حمايت کردم. اگر می خواهيد اين نسل را ببينيد، اين فيلم را تماشا کنيد.

بهمن قبادی، دونده، خانه دوست کجاست و گبه را برگزيده و درباره گبه می نويسد: من نمی توانم فرهنگم را بدون اين اثر با اين زبان ويژه سينمايی اش تصور کنم. شيوه ای که در اين فيلم تصوير با موسيقی می آميزد دوست دارم.

محمد رسول اف هم که فيلم آخرش در بخش مسابقه جشنواره فريبورگ نمايش داده می شود، سه فيلم اون شب که بارون اومد، طبيعت بی جان و جنوب شهر را انتخاب کرده است. برخی از اين فيلم ها از جمله مرگ يزدگرد، پس از دهه ها برای اولين بار در اروپا به نمايش گذاشته می شوند.