فرهنگ شریف در بیمارستان: هوای آلوده، شوق مردم را از ما گرفته است

موسیقی ایرانیان - وحید استرون: حال هوای این روزهای تهران خوب نیست و افراد که پا به سن گذاشته‌اند این روزها راهی بجز بیمارستان رو به روی خود نمی‌بینند.

حال این مشکل در هنر و هنرمندان ما دیده شده و اساتیدی مانند فرهنگ شریف، عزت‌ا… انتظامی، مجید مظفری، سعید امیر سلیمانی و… به دلیل ضعف بدنی و آلودگی هوا راهی بیمارستان شدند و حال برخی از آنها مطلوب به نظر نمی‌رسد برخی دیگر هم عطای پایتخت نشینی را به لقایش بخشیدند و هفته هاست که در شهرهای شمالی کشور به سر می‌برند. البته این نمونه‌ای از هزاران شهروند تهرانی هستند که با این مشکل روبه‌رو هستند. خبر بستری شدن استاد فرهنگ شریف هنر دوستان کشور را نگران کرد. اما در چند روز گذشته که به عیادت استاد فرهنگ شریف به بیمارستان عرفان رفته بودیم مردی روی تخت بیمارستان بود که زخمه‌های تار وی سال‌ها آرام بخش مردم کوچه و بازار بود، شاید از آن زمان که قهوه خانه‌هایی با رادیوی آندریا که روی طاقچه بود و قهوه‌چی راس ساعت 4 عصر موج ایران را می‌گرفت تا مردم خسته کوچه و بازار برنامه گلها را بشنوند در آنجا بود که زخمه‌های تار استاد بر دل مردم می‌نشست و فرهنگ شریف جوان در برنامه گلها با صدای گلپا، بنان و ایرج و در برنامه تکنوازان با ایجاد صدایی سحرآمیز که از تار ایرانی خارج می‌شد خود را به موسیقی ایران معرفی کرد.

رایحه لطیف شریف

یکی از مهم‌ترین و دلنشین‌ترین سبک‌های نوازندگی تار متعلق به شریف است. وی با ابداعاتی که در نحوه انگشت‌گذاری و مضراب‌ زنی در نقاط مختلف سیم‌های تار انجام داده، از تار صدایی کاملاً متفاوت به وجود آورده که بسیاری معتقدند زیباترین صدای تولید شده از ساز تار است. ملودی‌های بی نظیر وی که از رایحه لطیف وی که از طبیعت زیبای آمل سرچشمه می‌گرفت، استفاده از ظرفیت‌های تار در صدادهی‌های متنوع، سکوت‌های سنجیده، آفرینش جملاتی فارغ از قالب‌های ردیف، جواب‌های کوتاه و موثر، اجرای ماهرانه انواع کشش‌ها و مالش‌های طولی و عرضی که ریشه در روش‌های ویولن‌نوازی ایرانی دارد، تکیه بر خیال آزاد و قدرت ایجاد موقعیت‌های خلسه‌آور در هنگام تکنوازی و آفرینش کوک‌های گوناگون اختصاصی از ویژگی‌های برجسته هنر نوازندگی فرهنگ شریف به‌شمار می‌رود به گونه‌ای که سبک و اسلوب نوازندگی اش منحصر به خود او بوده و از ساز هیچ نوازنده‌ای به غیر از ساز خودش شنیده نشده است.

اما حال این روزهای استاد شریف به دلیل هوای تهران مساعد نیست و روزهای بدون فعالیت را پشت سر می‌گذارد. اما خوشبختانه در چند روز گذشته زمانی که به بیمارستان رفتیم حال ایشان روبه بهبودی بود. همسر فرهنگ شریف در یک گفت و گو با اشاره به اینکه استاد شریف را به منزل منقل کردیم و حال ایشان روبه بهبودی است.خاطر نشان کرد: البته به دلیل مشکلات تنفسی دکترها حتی صحبت کردن را برای ایشان تا بهبودی کامل منع کرده‌اند و باید اکسیژن رسانی به سلول‌های خونی انجام پذیرد، متاسفانه این روزها اکسیژن در شهر ما کمیاب شده، ما دیدیم که شرایط بیمارستان چون در وسط شهر بود همچنان آلوده است و با نظر دکترها شرایط مناسب را در منزل فراهم کردیم.البته در این چند روز با توجه به انرژی مثبتی که از سوی طرفداران موسیقی اصیل ایرانی و ابراز علاقه آنها در بیمارستان شرایط روحی استاد بسیار مطلوب‌تر شده. خوشبختانه از شرایط بیمارستان راضی بودیم و پرسنل بیمارستان به خوبی از استاد شریف مراقبت‌های لازم را به عمل می‌آوردند. من همین جا باید از جناب دکترعلیرضا زالی، رئیس کل سازمان نظام پزشکی که توجه ویژه‌ای داشتند تشکر کنم.

هنرمندان و خلق ملودی

خانم منصوره رضایی در ادامه یادآور شد: متاسفانه روزانه خبرهای از مبتلا شدن و بستری شدن اساتید و چهرهای هنر ایران به دلیل آلودگی هوا به گوش می‌رسد. این اساتید شناسنامه هنر یک مرز و بوم هستند و خانواده این افراد و در درجه دوم مسئولان باید مواظب باشند که آسیبی به اساتید ما نرسدو آینده هنر دچار چالش نشود، این هنرمندان و به عنوان مثال فرهنگ شریف که موضوع بحث ماست در هر دقیقه از عمرشان می‌تواند یک ملودی به یاد ماندنی و زیبا خلق کند. شاید جسم این اساتید درگیر بیماری است اما ذهن آنها همچنان توانایی خلق آثار را دارد و پنجه‌های فرهنگ شریف همچنان کار می‌کند. باید کمی جدی‌تر به این مساله نگاه شود. وی در پایان صحبت هایش به چند نکته اشاره دارد و تصریح کرد: لزوما خیلی‌ها در تهران با این مشکل رو به رو هستند و چون اهالی فرهنگ و هنر در معرض دید رسانه ها هستند این اساتید را مثال می‌زنند و گرنه این مشکل برای خیلی از شهروندان در تهران به وجود آمده و مسئولان فعلا توجهی به آن ندارند. باید در این شرایط به شهرهای خوش آب و هوا رفت یا از منزل خارج نشوند. باید از گیاهان شفابخش ریوی که ایجاد اکسیژن می‌کنند استفاده بیشتری شود گیاهانی مانند مانند پنیرک و پرسیاوشان به شکل دم کردن استفاده کنند. اما زمانی که در حال گفت و گو با همسر استاد شریف بودیم استاد با توجه به کسالت و اینکه دکتر تاکید کرده بود که صحبت نکند اما نگرانی غیر قابل وصف وی نسبت به موسیقی نگذاشت که او همچنان بی‌تفاوت باشد و وی در گفت‌وگوی اختصاصی با آرمان از شرایط امروز موسیقی اصیل و نگرانی‌های خود نسبت به آینده موسیقی سخن گفت. وی درباره جایگاه موسیقی در خاندانش اینگونه می‌گوید: متاسفانه این روزهای هوای تهران بسیار آلوده است و من با توجه به اینکه خانه نشین شده بودم و از ترس مریض شدن حتی از منزل هم بیرون نمی‌آمدم بازهم این مشکل به وجود آمد باید بگویم که دلم برای زمستان‌های شهرم تنگ شده است اما حیف که دود ماشین‌ها اجازه قدم زدن را از من گرفته است. وی در پاسخ به این سوال که در پرداخت هزینه‌های بیمارستان مشکلی نداشتید و بیمه هنرمندان شامل حال شما شده یا خیر افزود: باور کنید این روزها من با مشکل مالی در پرداخت هزینه‌ها رو به رو بودم و چون آن زمان من بازخرید شدم و اکنون نه بیمه دارم و نه حقوق می‌گیرم. البته آقای مرادخانی (معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) درباره بیمه با من صحبت کرده است و از طرف صندوق حمایت از هنرمندان برای بیمه ما اقداماتی صورت گرفته است اما تا به حال جوابی دریافت نکرده‌ام چند ماه گذشته نیز که من توسط پروفسور سمیعی در آلمان بستری شدم با هزینه‌های شخصی خودم بود. حال که سلامتی نسبی را به دست آورده‌ام خدا را شکر اما من به عنوان کسی که سال‌ها در رادیوی این کشور و در جهت پیشرفت هنر فعالیت داشته‌ام توقع بیشتری دارم.

فرهنگ شریف 

هوای آلوده، شوق مردم را از ما گرفته

شریف ادامه داد: شاید تا زمانی که در این مملکت به موسیقی نگاه حرفه‌ای نشود اوضاع به این گونه است و این هنر اصیل یک شغل محسوب نمی‌شود شما باید در سن ما بازنشسته ارگانی باشید که بتوانید زندگی کنید و برخی از مسئولان به هنر نگاه معیشتی ندارند و انتظار دارند که ما مجانی برای صداوسیما فعالیت کنیم.

از سوی دیگر مراکز آموزشی موسیقی ما هنوز جایگاه خود را به دست نیاورده و سیستم آموزش ابتدایی ما ناقص است، معلمان مانند قدیم دلسوز نیستند. به طور کلی یک موج رخوت در جامعه موسیقیدانان مشاهده می‌شود. به همین دلیل همه در یک سردرگمی به سر می‌برند. امثال ما نیز که یک عمر در خدمت هنر و اصالت موسیقی بودیم به شکل غریبه به ما نگاه می‌کنند انگار که از یک سیاره دیگر آمدیم تنها دلخوشی ما مردم است که وقتی ما را در خیابان یا مراسم‌ها می‌بینند ابراز علاقه می‌کنند که متاسفانه هوای آلوده تهران نیز این مردم را نیز از ما گرفته و ما باید در منزل بنشینیم. استاد شریف معتقد است که این روزهای خانه‌نشینی بهترین زمان برای اتمام کتاب خاطرات وی است.

او در ادامه تصریح کرد: این روزها بخشی از خاطراتم را ضبط کرده‌ام و قرار است دوستان همت کنند تا نوارهای ضبط شده به صورت نوشتاری درآید. در این کتاب خاطرات سه نسل از موسیقیدانان بزرگ ایران زمین روایت می‌شود. از نکیسا در این کتاب خاطره آورده شده است تا اکبر گلپایگانی. جالب این که بسیاری از خاطرات عجیب و حالت طنز دارند که تاکنون کسی آنها را نشنیده است. همچنین در لا به لای این خاطرات نیز می‌توان به نکته‌های ظریفی در بحث آموزش، برخورد رسانه‌ها با موسیقی و موسیقیدانان و همچنین روابط خود موسیقیدان با یکدیگر هم پی برد. این خاطرات حتی برای هنرمندان قدیمی موسیقی نیز جالب توجه خواهد بود زیرا آنها هم قطعا از این رخدادها بی‌اطلاع هستند. این کتاب به صورت مصور منتشر می‌شود و عکس‌های فراوانی را از هنرمندان پیشکسوت موسیقی شامل می‌شود. روی هم رفته می‌توان گفت این کتاب می‌تواند بسیاری از اتفاقات موسیقی در دو قرن اخیر را بازگو کند .امیدوارم زودتر سلامتی خودم را به دست آورم تا بتوانم مراحل تکمیلی این اثر را به اتمام برسانم.فرهنگ شریف روزهای سختی را می‌گذارند ولی هنوز نسل جوان را دوست دارد و دلش برای آنها می‌تپد. به اعتقاد این هنرمند نسل جوان نسبت به موسیقی ایرانی شناخت خوب پیدا کرده‌اند و با آگاهی دنبال آن رفته‌اند.

همچنین خانواده‌های ایرانی ترجیح می‌دهند فرزندان خود رابه کلاس‌های موسیقی بفرستند و این نشان می‌دهد سطح آگاهی مردم درباره موسیقی کلاسیک ایرانی بیشتر شده است.با این حال اگر آگاهی بیشتری به مخاطبان داده شود شاید از این موسیقی سطحی و مصرفی که البته لازمه زندگی روزمره است بگذریم. این موسیقیدان نقش صدا و سیما را برای تبلیغات شنیداری پررنگ دانست و خاطرنشان کرد: یکی از وظایف رسانه ملی حمایت از موسیقی ردیف و دستگاهی است اما صدا و سیمای ما در قبال این مسئولیت شانه خالی می‌کند و تبدیل به مصراف گرای صرف شده است. بهتر است مسئولان جشنواره قراری با آقای ضرغامی بگذارند تا قدمی برای حمایت از جوانان این مملکت در زمینه برداشته شود.

وی در ادامه از کمبود کارشناسان خبره در امر موسیقی در صداوسیما انتقاد کرد و ادامه داد: وقتی بعضا موسیقی‌های بی‌کیفیت و دسته چندم از رسانه ملی پخش می‌شود این امر به فروش پایین آثار کلاسیک ایرانی و همچنین گرایش مردم به سمت موسیقی مصرفی تاثیرگذار است. در پایان این گزارش باید این نکته را یادآور شد که امروزه سهم هنرمندان جوان ما از موسیقی تنها اساتید موسیقی هستند که چراغ راه آینده هستند در کشوری که سهم هنرمندان از موسیقی تنها ساز و صدایی است که در حنجره آنهاست و این بی انصافی است که ما حتی هوای نفس کشیدن را از آنها بگیریم و هیچ کار برای آنها انجام ندهیم در روزهای که امسال شریف، فضل ا… توکل، اکبر گلپایگانی؛ جهانشاه برومند و امسال این هنرمندان در خانه نشسته‌اند و برخی از آنها حتی آثار خود را در آنجا ضبط می‌کنند و نمی‌توانند برای قدم زدن و دیدن مردم کوچه و بازار در شهر آفتابی شوند.