محمود دولت آبادی از ماندگاری یلدا می گوید

محمود دولت آبادی می گوید: ماندگاری یلدا رازی دارد كه می تواند به همه جشن ها، عیدها و مراسم سنتی تعمیمش داد.

آن راز ساده به ما می گوید كه هر آنچه قابل تطبیق با زندگی روزمره مردم باشد، جاودان می ماند. مردم هر جا كه بتوانند به مناسبتی كنار هم گرد بیایند، آن را گرامی و زنده نگه می دارند. مردم ایران در طول تاریخ آسیب های فراوانی دیده اند. از جمله این آسیب های فرهنگی از بین رفتن بسیاری از جشن های فصلی، موسمی و ماهانه بوده است. طبق آنچه که از نوشته های گذشتگان به جای مانده است علاوه بر جشن نوروز، یلدا، سده و مهرگان در هر ماه نیز جشنی به نام همان ماه برگزار می شود. مثلا در ماه فروردین و یا بهمن یک روز جشنی در همان ماه به نام فروردین و یا بهمن داشتیم.

ما پیش از اینکه به این روز بیفتیم در هر فصل جشنی داشتیم. یکی از این جشن ها جشن مهرگان بوده است. جشن مهرگان جشن پایان برداشت محصول است که هم اینک از بین رفته است. اما آنچه جشن مهرگان که عید برداشت حاصل کار و زحمت کشاورزان بوده را به دست فراموشی سپرده، تحولات معیشت، کار و کشاورزی در گذر تاریخ این ملت است. مردم وقتی که محصولات خود را به انبارها می سپردند جشنی برگزار می کردند. به طور مثال یکی از این انبارهای معروف از زمان ساسانیان به جای مانده هم اینک در عراق است و به شهر الانبار معروف است.

سالیان سال جنگ و غارت، گرسنگی و نکبت ها باعث شده که محصولی باقی نماند که جشنی برای آن گرفته شود. لذا کشاورزی بی حاصل، مهرگان را از خاطره جمعی مردم پاک کرد. شاید بد نباشد بگویم که جشن زیبای مهرگان وارد فرهنگ و زبان عربی هم شد و به نام المرجانات نامیده شد که نمی دانم اکنون این جشن برگزار می شود.

اما از میان جشن ها دو جشن باقی مانده است. یکی جشن یلدا و دیگری جشن نوروز است. این دو چون با تغییر فصل در ارتباط بوده اند امکان از بین رفتن آنها نیز میسر نیست. جشن یلدا که طولانی ترین شب سال است که مردم با بودن در کنار خانواده این شب را به نیکی پاس می دارند و دیگری نوروز است که با تغییر فصل و آمدن بهار مردم جشنی برای بهار می گیرند.

این دو جشن را نمی توان از بین برد چون بهار را نمی توان از مردم گرفت. از این گذشته این جشن ها بخشی از هویت ملی ما هم به شمار می رفته است که ماندگار شده است.

ماندگاری یلدا رازی دارد که می تواند به همه جشن ها، عیدها و مراسم سنتی تعمیمش داد. آن راز ساده به ما می گوید که هر آنچه قابل تطبیق با زندگی روزمره مردم باشد، جاودان می ماند. مردم هر جا که بتوانند به مناسبتی کنار هم گرد بیایند، آن را گرامی و زنده نگه می دارند.

مردم شب یلدا، طولانی ترین شب سال را به بهانه تغییر فصل و آمدن زمستان جشن می گیرند و راز ماندگاری آن را شاید بتوان در این دانست که مردم هنوز امکان گردهم آمدن را دارند و این بهانه ها را غنیمت می شمارند.

نوروز و یلدا در این میان زنده ماندند، شاید بهتر باشد بگوییم مردم آن را زنده نگه داشته اند. جشنی که در هماهنگی با زیست و معاش مردم باشد، توجه آنها را به خود جلب خواهد کرد. همین توجه همیشگی مردم و ریشه های تاریخی و اقتصادی است که می تواند این مناسبت ها را زنده نگه دارد.