قدیمی
ها - پرهام شریعتی: داریوش اسدزاده می گوید: هیچ چیزی من را شاد نمی کند چون چیزی
هم دیگر غمگینم نمی کند.
می گوید
غم هست اما اجازه نمی دهم که به درونم بیاید و اگر لازم باشد، صفحه آلبوم را می بندم
تا عکسی از گذشته ها هم غمگینم نکند. می گوید زندگی و آدم ها آنچنان تغییر کرده اند
که انگار او از کره مریخ به زمین افتاده است…
داریوش
اسد زاده، بازیگر قدیمی سینما و تئاتر، می گوید ۹۰ سال زندگی کرده اما این ۹۰ سال
زود بر او گذشته و می خواهد همین طور زندگی ادامه پیدا کند و او با آرامشی که خودش
برای خودش تعریف و مهیا کرده تنها باشد، بخواند و بنویسد، بخواند و بنویسد.
گفت وگوی
ما را با او که زندگی را با همه سختی ها و بالابلندی هایش دوست دارد و معتقد است
باید ساده از کنار همه چیز گذشت چون این دنیا به هیاهویی برای هیچ می ماند،
بخوانید.
در
سایت ها نوشته اند شما متولد آبان ۱۳۰۲ هستید؛ درست است؟
نه.
متولد آذرماه هستم ولی سال ۱۳۰۲ که گفتید، درست است!
این
تاریخ تولد کجا نوشته شده بوده؛ چون شناسنامه که آن زمان ها نبوده؟
نه،
شناسنامه نبود، زمان رضاخان بود و تازه شناسنامه آمده بود ولی پدر من تاریخ تولدها
را پشت قرآن نوشته و درست هم نوشته. فرزند اول بودم. یک برادر داشتم و ۲ خواهر که
یک برادر و خواهرم فوت کردند.
جایی
از قول شما خواندم پدرتان ارتشی بوده اند.
بله،
ارتشی بودند و مرتب از این شهر به آن شهر منتقل می شدند و برای همین هر کدام از ما
بچه ها در یکی از شهرها به دنیا آمدیم. مثلا من در کرمانشاه به دنیا آمدم، برادرم
در همدان به دنیا آمد اما اصلیت پدرم تهرانی بود و در خیابان ری به دنیا آمده و
بزرگ شده بود و در تهران زندگی کرده بود.
خودتان
اصلا کرمانشاه را به یاد می آورید؟
نه.
اصلا.
مادرتان
هم اهل تهران بودند؟
نه،
مشهدی بودند و پدرم در ماموریتی که در مشهد داشتند، با ایشان آشنا شده بودند.
پدر
دوست نداشتند شما ارتشی شوید؟
چرا،
حتی من و برادرم را به دبستان نظام فرستاد. برادرم ارتشی شد اما من فرار کردم و به
دوره دبیرستان که رسیدم، دیدم اصلا این شغل با مغز من، با فکرم و با روحیه ام
سازگار نیست بنابراین از مدرسه آمدم بیرون و با قهر و داد و فریاد گفتم دیگر این
مدرسه نمی روم. بالاخره وارد دبیرستان دارایی شدم و در این رشته درس خواندم. بعد
هم وارد رشته هنر و بازیگری و تئاتر شدم.
می
گویید پدر ارتشی بودند. سخت گیرتر از بقیه هم دوره ای هایشان نبوده اند؟
نه!
پدرم خیلی رفتار خوبی داشتند. ارتشی بود، خشک هم بود مثل همه ارتشی ها، اما از این
خشک های نرم و با خانواده خوب بود. خیلی ملایم بود و مهربان؛ کم حرف می زد و ما را
درباره آینده، زندگی و دوستانی که انتخاب می کردیم، نصیحت می کرد. ما هم به حرفش
گوش می دادیم. اگر اشتباهی می کردیم، فقط سرزنشمان می کرد. هیچ وقت از پدرم فریاد
نشنیدم. پدرم هیچ وقت سر ما داد نمی زد و حتی همان وقتی هم که من از مدرسه نظام
آمدم بیرون و وارد رشته هنرپیشگی شدم و پدر به قول معروف از من ناراحت شد و با من
چپ افتاد، فقط می گفت: تو باید صاحب منصب بشی، باید برای خودت آدمی بشی؛ قدرت پیدا
کنی اما رفتی برای خودت مطرب شدی؟ خجالت نمی کشی؟ (می خندد)
و
این دعواها ادامه داشت اما شما راه خودتان را رفتید.
دعوا
نبود. خیلی مرد خوبی بود. خدابیامرزدش. خیلی با ما با احترام رفتار می کرد و تا
زمانی که زنده بود، احترام بین ما بود. پدرم شخصی نبود که مثل بقیه نظامی ها تحکم
کند. کاشکی همه پدرها مثل پدر من بودند؛ تا آخر عمرم هیچ وقت فراموشش نمی کنم!
از
مادرتان چه تصویری در ذهنتان دارید؟
مادر
ها که همه خوبند. حس مادری، عطوفت و مهربانی را همه مادرها دارند و این حس مادرانه
خالصانه، خدادادی در وجود همه شان هست. مادرم همیشه مدافع ما بود و همیشه سعی می کرد
اشتباه هایمان را بپوشاند.
رابطه
شان با پدر چگونه بود؟
خوب
بود. خیلی رسمی بودند اما با هم عاشقانه رسمی بودند!
فکر
می کنید هنوز هم چیزی از این عاشقانه های رسمی باقی مانده؟
نه،
قدیم ها همه چیز یک جور دیگری بود، زندگی یک جور دیگری بود، زندگی خانوادگی یک جور
دیگری بود. الان همه چیز عوض شده، طرز تربیت و رفتار پدر و مادرها عوض شده. آن وقت
ها بچه ها برای پدر و مادرها احترام خاصی قائل بودند اما الان آن اخلاق و رفتار
وجود ندارد. همه چیز عوض شده و ۱۸۰ درجه تغییر کرده. نمی دانم این وضع رفتار
فرزندان با پدر و مادرها هم جزو تهاجم فرهنگی است یا به خاطر زمانه است! تمام زندگی ما با ۷۰-۶۰ سال پیش
فرق کرده؛ از هر نظر، از نظر مسکن، رفتار، صله رحم. قدیم این طور نبود؛ آدم ها
بیشتر به هم می رسیدند و با هم رفت و آمد داشتند.
داریوش اسدزاده
همه
از این تغییرات حرف می زنند اما برای شما که در آن زمان زندگی کرده اید و کاملا آن
زمان را به یاد می آورید و با مردم آن روزگار زندگی کرده اید و الان به قول خودتان
همه چیز عوض شده، زندگی چگونه است؟ سخت است یا نه شما هم عادت کرده اید به این
تغییر زندگی و رفتار و خودتان را با زمانه وفق داده اید؟
من
از هر چیزی که حرف می زنم، مال یکی دو سال و ۱۰ سال پیش نیست؛ مال ۷۵ سال پیش است.
من از ۷۵ سال پیش حرف می زنم. تهران با تهران ۷۵ سال پیش اصلا قابل مقایسه نیست.
من تهرانی را دیدم با ۱۰۰ هزارنفر جمعیت، با مردمی که بیشترشان درست و راستگو
بودند، برخلاف الان که تهرانی داریم با ۱۴ میلیون جمعیت و اوضاع و احوالی که
خودتان شاهد هستید و نمی خواهم توضیح بدهم. خانه ها همه ۲هزار و ۳ هزار متری
بودند؛ حیاطی داشتند، باغچه ای داشتند، حوض بزرگی داشتند، ماهی داشتند، درخت
داشتند. اتاق ها پنج دری و سه دری و اورسی بود. خانه ها زیرزمین داشت و هوا و فضای
دیگری بود. حالا ما که در آن فضا زندگی کرده ایم، آمدیم در یک آپارتمان ۳۰ طبقه و
در خانه هایی که اندازه کبریت شده اند. ببینید دنیا چه جوری برای ما عوض شده و آن
همه قشنگی و زیبایی و هوای پاک و باصفا و مردم با طینت خوب و باصفا، جای خود را به
چی داده اند. اصلا انگار از مریخ آمده ام روی زمین یا من را از روی زمین برداشته و
برده اند کره مریخ (می خندد). وقتی می نشینم و فضا را می بینم، رفتار مردم را می بینم
و زندگی ها را می بینم، انگار همه چیز برای من تازگی دارد.
شما
مدتی هم ایران زندگی نمی کردید. با این حال این تغییرات باز هم برای شما خیلی تعجب
آور است؟
من
۱۰ سال ایران نبودم و همان موقع هم که برگشتم، دیدم همه چیز تغییر کرده و انگار آن
مملکت نیست؛ جمعیت زیاد شده بود، مردم دنبال ماشین ها می دویدند و… در حالی که
قبلش مردم آرام می رفتند و می آمدند و این همه عصبانیت و فریاد و فغان نبود.
دادگستری ها این همه شلوغ نبود.
غمگین
هم می شوید یا این تغییرات را می پذیرید؟
غمگین
هم می شوم چون خیلی چیزها عوض شده. یک دفعه برمی گردم به گذشته ها و فکر می کنم به
زمان هایی که مردم وضعیتشان بهتر بود، چه از نظر فرهنگی و چه از نظر اقتصادی.
متاسفانه فرهنگ غرب وارد زندگی ما شده و ما خوبی هایش را نگرفتیم و بدی هایش را
گرفتیم و عین کبکی که راه رفتن خودش را فراموش کرده باشد، زندگی خودمان را فراموش
کردیم.
شما
را هم زمانه تغییر داد؟
نه،
من تغییر آنچنانی نکردم ولی مجبورم با زمانه بسازم. سعی می کنم دروغ نگویم، سعی می
کنم کسی را اذیت نکنم و سعی می کنم اگر هم کسی من را اذیت کرد، صرف نظر کنم و
آرامش را برای خودم حفظ کنم. اگر کسی من را اذیت کرد یا در مقابل کاری که کردم
پاداشی به من نداد، می گذرم و می گویم حتما او هم گرفتاری داشته.
دوست
دارید به گذشته برگردید؟
خیلی
زیاد. همیشه با خودم که فکر می کنم، می گویم ای کاش می شد به تهران قدیم برگردیم. با آن کوچه
ها، با آن جوهای پر از آب کثافت یا حتی آن کوچه های باریک و خاکی که آسفالت نشده
بود.
ولی
زندگی در همین کوچه ها راحت تر بود؟
آره.
راحت تر بود. مردم سر همدیگر کلاه نمی گذاشتند.
به
نظر شما می شد به سمت تکنولوژی و دنیای جدید رفت و آن ویژگی ها را حفظ کرد؟
نه.
الان که اصلا نمی شود. ما چیزهای خوب خارجی را نتوانستیم بگیریم اما زشتی ها و بدی
ها و کلاهبرداری هایشان را گرفتیم.
شما
الان ۹۰ سال دارید. به این ۹۰ سال گذشته که نگاه می کنید، چه دوره ای بهترین دوره
زندگی تان بوده؟ بچگی، نوجوانی یا جوانی؟ وقتی که رفتید به خارج از ایران یا الان؟
آن
زمانی که ۱۹-۱۸ ساله و آرام و راحت توی خانه پدر بودم و تامین زندگی با او بود.
کار
نمی کردید؟
نه،
درس می خواندم. زیر چراغ گردسوز دمر می خوابیدیم و مشق می نوشتیم و تا بابا می آمد،
به احترامش بلند می شدیم و می نشستیم. زندگی آزاد؛ بی سر و صدا و ارزانی داشتیم.
بهترین حقوقی که پدر من داشت، ۳۲ تومان بود و بهترین زندگی را داشتیم. الان اگر ۴
نفر در خانه کار کنند، باز هم زندگی شان تامین نمی شود. زن کار می کند، شوهر کار
می کند و هنوز زندگی خوبی ندارند. برای همین عصبانیتی نبود، اختلافی نبود، کسی به
کسی کار نداشت. یک دادگستری فقط در تهران بود. برای همین آرزو می کنم برگردم به ۷۰
سال پیش، همان زمانی که مادر و پدر زنده بودند و من هم نوجوان بودم.
شاید
کسی که صحبت های شما را می خواند، به این فکر کند که می خواهید به گذشته برگردید
چون به چیزی که برای آینده تان تصور می کردید، نرسیدید.
نه!
من به همه آرزوهایم رسیدم. از زندگی چیز زیادی نمی خواستم. کسانی که از زندگی زیاد
می خواهند و زیاد انتظار دارند، به نظرم عبث فکر می کنند. من نه الان که همیشه از
زندگی ام راضی بوده ام. برخی هر چقدر کار کنند؛ هر چقدر درآمد و شهرت داشته باشند،
برایشان کافی نیست و می خواهند به خدایی برسند ولی من در هر مقامی که باشم، راضی ام
و خدا را شکر می کنم. ۲۰ سال پیش راضی بودم، ۱۰ سال پیش راضی بودم و الان هم در ۹۰
سالگی راضی هستم و همیشه هم جدیت و تلاش کرده ام و می کنم بیشتر بتوانم موفقیت
پیدا کنم.
موفقیت
در چه موردی برایتان بیشتر اهمیت داشت؟ اقتصادی؟ هنر؟ روابطتان با آدم های اطراف؟
هنر.
من از نظر اقتصادی هیچ وقت هیچ چیزی نداشتم و هنوز هم ندارم اما هنر برای من خیلی
مهم بود. وقتی با یک فیلم یا تئاتر خوب روی صحنه می رفتم، شاد می شدم. از خوشحالی
شب تا صبح خوابم نمی برد. پول همان قدر برایم مهم بود که زندگی بچرخد.
و
همیشه چرخ زندگی تان چرخید؟
گاهی
چرخیده و گاهی نچرخیده و حتی مجبور شدم فرش خانه ام را بفروشم اما به هیچ کس نگفتم
تا دوباره همه چیز درست شود. همیشه سعی کرده ام استقلالم را حفظ کنم و بتوانم
پیشروی کنم.
یعنی
همیشه از پس زندگی برآمدید و اتفاقی نبوده که از عهده اش برنیایید؟
نه
اتفاقا. یک بار یک شکست سخت در زندگی ام خوردم، آنچنان سخت که فقط به خودکشی فکر
می کردم. شب تا صبح، صبح تا شب.
و
چه شد از این فکر بیرون آمدید؟
به
بچه هایم فکر کردم. به ۲ پسرم؛ کوروش و آرش که ۱۳-۱۲ سال داشتند. به اینکه اینها
چه می شوند. چه اتفاقی برایشان می افتد؟ هیچ کس هم نمی دانست در ذهنم چه می گذرد
چون می خندیدم و خودم را خونسرد نشان می دادم و کسی نمی دانست چه حالی دارم. تا
اینکه فکرم را عوض کردم، فکرم به زندگی را تا توانستم این همه سال زندگی کنم.
یعنی
چه تغییری در نگاهتان دادید؟
زندگی
را نباید سخت بگیرید. زندگی یک هیاهوی بسیار برای هیچ است. هر اتفاقی که می افتد،
باید راحت و ساده از کنارش گذشت، استرس نباید داشت، نباید زیاد به آن اتفاق فکر
کرد و خودخوری کرد و حرص خورد.
این
تجربه همه این سال هاست که گذراندید؟
بله،
من در شب هایی که برایتان گفتم، قرص خواب بسیار قوی می خوردم اما باز هم خوابم نمی
برد. ۳ شب پشت سر هم نخوابیدم چون مدام به این قضیه فکر می کردم، اما نباید فکر
کرد. باید از کنار مشکلات گذشت، نباید عصبانی شد. باید سطحی به آن نگاه کرد.
در
حرف راحت است اما در عمل سخت است.
سخت
است اما شدنی است. الان هم من ممکن است ناراحت و عصبانی بشوم اما ۳-۲ ماه روی آن
نمی مانم؛ ۳-۲ ساعت درباره اش فکر می کنم و تمام.
روابطتان
چقدر به حفظ سلامتتان کمک کرد؟
من
هیچ وقت به کسی خیلی نزدیک نشدم، غمم در دلم بود و شادی ام در دلم بود.
چرا؟
چون
می دانم که نه کسی دوست آدم می شود و نه محرم آدم.
این
موضوع غمناک نیست؟
نه.
داریوش اسدزاده
تنهایی
سخت نیست؟
من
تنها نیستم؛ من همه وقتم را با کتاب می گذرانم. تا ۳ بعد از نصف شب می نویسم و می خوانم.
تا الان ۳ کتاب نوشته ام؛ بهترین رفیق کتاب است، بهترین غمخوار کتاب است و بهترین
شادی آفرین هم کتاب است.
یک
زمانی از شما شنیده بودم خیلی اهل پیاده روی هستید.
یک
زمانی بودم اما الان نمی توانم؛ مقداری که راه می روم، دیگر نمی توانم راه بروم.
جوان که بودم، فوتبال بازی می کردم، والیبال بازی می کردم. در زمین های پر از خاک
و شن بازی می کردیم؛ کفش و شلوارمان پاره می شد و مادر فریاد می زد که از دست شما
من چه کار بکنم؟!(می خندد)
مادر
و پدر چند سال عمر کردند؟
پدر
در جوانی فوت شد؛ ۶۰ سالشان بود و ناراحتی قلبی داشت. مادرم به ۷۰ سال رسیدند اما
سکته کردند. خدابیامرزدشان!
آقای
اسد زاده! می توانم خیلی روراست بپرسم که پیر شدن فرایند غمگینی برای شما بوده یا
نه؟ اینکه خودتان می گویید دیگر نمی توانید مثل قبل راه بروید، برای خودتان چه حس
و حالی دارد؟
می دانم
چه می گویید، اما اصل این است که چه جوری فکر می کنید. من زمانی از خانه مان تا
تجریش پیاده می رفتم و می آمدم اما الان تا سر کوچه هم نمی توانم بروم و خودم هم
این را می دانم اما هیچ وقت حاضر نیستم غم و غصه را به جسم و روانم وارد کنم.
یعنی
اصلا درباره اش فکر هم نمی کنید؟
نه!
همین فکر کردن هاست که باعث بیماری جسم و روان آدم ها می شود.
چه
چیزی در این سن و سال شادتان می کند؟
هیچی.
هیچی دیگر من را زیاد شاد نمی کند. هیچی زیاد دلخوشم نمی کند.
مگر
می شود؟
آره،
چون دیگر از چیزی هم زیاد ناراحت نمی شوم. البته اگر کسی از دوست و همکاران از دست
برود، ناراحت می شوم اما باز هم سعی می کنم زود از ذهنم بیرون بیاورمش چون دیگر
قدرت و توان فکر کردن به ناراحتی ها را ندارم. زندگی یک حباب است و تِقی خالی می شود.
عشق فقط در کتاب ها و فیلم هاست و عشقی وجود ندارد.
دنبالش
گشتید و نبود؟
بله
نیست؛ من خیلی گشتم (می خندد)
شما
می گویید زندگی یک حباب است و این حباب با همه خوبی ها و بدی هاش برای شما عمری ۹۰
ساله داشته. این ۹۰ سال زود گذشت؟ دیر گذشت یا سرعت طبیعی داشت؟
خیلی
زود گذشت. خیلی! وقتی گذشته را مرور می کنم، می بینم آنقدر خاطره دارم، آنقدر قصه
دارم و آنقدر داستان دارم که اگر بخواهم بنویسم، مثنوی هفتاد من کاغذ می شود. وقتی
عکس های 40-50 سال پیش را می بینم، مدتی در فکر می روم و می گویم این منم. ۲۰ سالم
بود، ۳۰ سالم بود و… آلبوم را می بندم و دیگر نگاه نمی کنم چون ناراحتم می کند.
شما
که گفتید چیزی ناراحتتان نمی کند؟
ناراحتم
می کند اما نمی گذارم ادامه پیدا کند. ناراحتی ها را خودمان برای خودمان به وجود
می آوریم. افراد همیشه ناراحتی را خودشان به وجود می آورند؛ حتی وقتی با همسرشان
دعوایشان می شود، وقتی پولشان را می برند، وقتی می خواهند با کسی باشند و آن فرد
نیست. آدم ها باید قبول کنند تنها هستند. درست است که دوست داریم، همکار داریم و
فامیل داریم اما ما تنها هستیم و باید این را قبول کنیم و خودمان را ناراحت نکنیم.
هر چیزی تمام می شود، مثل سفری که می رویم و باید برگردیم.
شاید
کسی که این را می خواند، بگوید شما از آن آدم های دلشکسته اید که به این نتیجه
رسیده اید؟
نه،
چون من با آدم ها کاری ندارم که دلم از دستشان بشکند. نه کسی را اذیت کردم و نه
کسی من را اذیت می کند.
خودتان
را دوست دارید؟
بله.
هر آدمی خودش را دوست دارد و سلامتش برایش مهم است.
امسال
آبان ماه ۹۱ ساله می شوید؟!
نه،
آذر!
دوست
دارید چند سال دیگر عمر کنید؟
نمی دانم،
عمر دست خداست.
بعد
از خواست خدا، خودتان دوست دارید این حباب چقدر دیگر ادامه پیدا کند و بزرگ شود؟
هر
چقدر، هر چقدر ادامه پیدا کند، من بدم نمی آید یک ۹۰ سال دیگری هم زندگی کنم (می خندد)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر