۱۳۹۲ مرداد ۲, چهارشنبه

برای مرتضی نی داوود و «مرغ سحر»ی که فراموش نخواهد شد

امروز، 2 مرداد ماه سالروز درگذشت مرتضی نی داوود است، که تصنیف «مرغ سحر» از آثار معروف او محسوب می شود.

به گزارش ایسنا، در کودکی استعداد موسیقی وی آشکار شد و پدرش بالاخان که خود اهل موسیقی بوده و با تار و تنبک آشنایی داشت، او را به کلاس درس آقا حسینقلی، استاد تار برد. مرتضی خان دو سال نزد آقا حسینقلی و سه سال نزد شاگرد برجسته او درویش خان ردیف موسیقی و تارنوازی را آموخت و موفق به دریافت نشان تبرزین طلایی، که ویژه شاگردان ممتاز بود، شد.
در اوایل 20 سالگی اقدام به تأسیس کلاسی برای تدریس تار و ردیف موسیقی ایرانی کرد که بعدها پس از مرگ نابهنگام درویش خان ادامه آموزش شاگردان استادش را نیز برعهده گرفت. آشنایی او با قمرالملوک وزیری در یک محفل خصوصی منجر به کشف یکی از بزرگ ترین استعدادهای آواز ایرانی می شود که در ادامه به همکاری آن دو انجامیده و قمر با آموختن از او بسیاری از ترانه های مشهور خود را اجرا کرد. بیشتر تصنیف ها و آوازهای قمر از سال ۱۳۰۳ به بعد با تار مرتضی خان نی داوود همراه بوده است.
نی داوود پس از تأسیس رادیو مانند هنرمندان دیگری چون رضا محجوبی، علی اکبر شهنازی، حبیب سماعی، ابوالحسن صبا و موسی معروفی، به همکاری با رادیو پرداخت. او برای خوانندگان معروفی چون ادیب خوانساری، جواد بدیع زاده و غلامحسین بنان تصنیف ساخته یا با آوازشان تار نواخته است.
وی در سال ۱۳۴۸ اقدام به اجرا و ضبط در حدود ۳۰۰ گوشه از ردیف موسیقی ایرانی کرد که منتشر شده است. وی در سال های پس از انقلاب نیز به فعالیت های موسیقی خود به صورت محدود ادامه داده و در همین سال ها پیش درآمد اصفهان را به شیوه ای نو برای ارکستر بزرگ تنظیم کرد که موسیقی اصلی سریال هزار دستان به حساب می آید. مرتضی نی داوود، سال ها در خیابان فردوسی تهران مغازه الکتریکی داشت و در سال ۱۳۵۹ ترجیح داد به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کند.

وی در ۲ مرداد سال ۱۳۶۹ در سن 90 سالگی در آمریکا درگذشت. در همین سال محمدرضا شجریان تصنیف مرغ سحر را که از ساخته های نی داوود است به یاد او در کنسرت سرو چمان اجرا کرد. تصنیف شاه من، ماه من، تصنیف مرغ حق و تصنیف آتش دل از آثار معروف این هنرمند درگذشته محسوب می شود.

هیچ نظری موجود نیست: