قدیمی ها: مروری بر زندگی خلبان حجت الله کوهپایی و آثار هنری اش + عکس

تمام مدت گفتگو با حجت الله کوهپایی به یاد داستان «مسافر کوچولو» نوشته سنت اگزوپری و بارها جملات خلبان داستان را از زبان ایشان شنیدم.

نکته جالب توجه اینکه ایشان هم یک خلبان با تجربه است که در صنعت حمل و نقل هوایی تحصیلات عالی خود را طی نموده است. وی متولد 1338 است که حرفه اصلی اش در رشته مدیریت امور هوایی و خلبانی به مدت 27 سال بوده و پس از آن یک آژانس خدمات هوایی و جهانگردی احداث می کند که پس از مدتی به دلیل ناسازگاری با روحیه اش عطایش را به لقایش می بخشد و به کار هنری خود ادامه می دهد.

دید منحصر به فرد، روح لطیف، شاعرانه و تفکر زیباشناسه وی باعث می شود که به سادگی از کنار پدیده های هستی نگذرد. در حین پیاده روی در کوهستان، جنگل، حاشیه های رودخانه، ساحل دریا و کویر، اشکال خاص چوب ها نظرش را جلب می کند و شروع به جمع آوری تکه چوب های خاص از بین چوب های فرسوده و یا ته مانده هیزم های نیمه سوخته می کند و آن هارا بر روی هم سوار می کند و این کار به صورت یک رویه در می آید. به گفته خودش «این کار را از وقت مرده خود در کوهستان انجام دادم». از مونتاژ چوب های مختلف مجسمه های بی نظیری به وجود می آورد که مفاهیم زیادی به همراه دارند. خلبان کوهپایی می گوید گرچه همه عمرم دغدغه هنر داشته ام اما کمتر فرصت پرداختن به آن دست می داد و این نمایشگاه یکی از اولین زمینه های ارائه کارم در سطح بازدید کسترده مخاطب است.

نمایشگاه آثار چوبی خلبان کوهپایی در فرهنگسرای هنر برگزار شد و انصافا از معدود نمایشگاهایی بوده که آثار از خلاقیت زیادی برخوردار بود و با دیدن آثار در می یابیم که تلاش خالق آثار چنان خوب به نتیجه رسیده که جایی احساس ضعف و به نتیجه نرسیدن اثر، دیده نمی شود و هر یک از آثار دنیای خاص خود را داشت.

وی می گوید: «من سعی نکردم که فقط یک معنی یا پیام از اثر برداشت شود و معناسازی را به عهده مخاطب گذاشتم، همان گونه که این قطعات خود به خود در کنار هم شکل گرفته اند و میل به چند معنایی و چند پهلو بودن در مفاهیم آثارم داشتم».

ذهن کنجکاو و جستجوگر وی باعث شده که همچون سالکی طی طریق کند و مشاغل زیادی با عشق تجربه کند. از همراهی مقنی در اعماق زمین گرفته تا اوج آسمان و خلبانی، طلا سازی، طراحی ساختمان و مجتمع ورزشی و وسایل آن، دکوراسیون داخلی و بسیاری مشاغل دیگر. در کودکی به ساخت ساز ویولن می پردازد و سپس به نواختن و نقاشی روی می آورد، همه چیز دست به دست می دهد تا عشق به طبیعت در او زنده شود و تا به امروز همه وقت آزاد خود را در طبیعت بگذراند و طبیعت را بزرگترین استاد خود می داند. حس کنجکاوی و تجربیات پی در پی وی را به مطالعه و تجربه قوانین کیهانی آشنا می کند و در حال حاضر مشغول جمع آوری تجربیات خود قالب یک کتاب است.

اغراق و دفرماسیون آثار چوبی وی چنان به خوبی و بدون نقص انجام شده که به عنوان یک کاریکاتور به خوبی دیده می شوند. حال ان که خود می گوید: «هیچ شناختی از کاریکاتور نداشتم و تمام آثارم از شعر و نثر گرفته تا این اثر چوبی همه از تراوشات ذهنی خودم بوده است و از هیچ منبع و کتابی الگوبرداری نشده است». بسیاری از کاریکاتوریست ها پس از تجربه سالیان کار بر روی کاغذ و آثار دو بعدی به تجربه در فضای سه بعدی و استفاده از متریال های مختلف روی می آورند و کمتر دیده شده آثارشان همان خلاقیت و جا افتادگی آثار دو بعدی را داشته باشد اما نکته قابل تامل در آثار خلبان کوهپایی این است که به گفته خود وی هیچ مطالعه ای بر روی کاریکاتور نداشته و حتی یک کتاب و یا کاتالوگ تخصصی کاریکاتور را بررسی نکرده است و این را شاید بتوان نقطه قوتی برای ایشان دانست که ذهنش قالب خاصی به خود نگرفته و خلاقیت خود را بدوه هیچ واهمه ای بروز داده است و همان جستجوگری ذهن در پیدا کردن اشکان و صورتک ها بر روی زمین باران خورده و یا دیوار ترک خورده، در اینجا هم خودنمایی کرده و این جستجوگری را کوهپایی با دقت به اطراف خود در سفرهای کوهستانی داشته و به خوبی هم گرفته و این را می توان از نکات قابل توجه برای هنرجویان باشد که چگونه یک ذهن آزاد و فارغ از حد و حدودهای آکادمیک که بسیاری وقت ها باعث کور شدن خلاقیت ها می شود، اینگونه نتیجه بخش بوده است.

این آثار چوبی ما را به آشتی دوباره با طبیعت وا می دارد و خوب دیدن را به ما یاد آوری می کند.