۱۳۹۳ بهمن ۱۹, یکشنبه

زندگی و هنر محمدعلی کشاورز در یک کتاب

کتاب «نکوداشت محمدعلی کشاورز» با عنوان «دل‌شده» به کوشش رامک صبحی و شاهین امین همزمان با آغاز سی‏‌وسومین جشنواره فیلم فجر منتشر شد.

به گزارش ایسنا، بهانه تدوین این کتاب برگزاری مراسم بزرگداشت این هنرمند در جشنواره فیلم فجر و تقدیر از نیم قرن حضور او در عرصه بازیگری تئاتر، سینما و تلویزیون است.
در معرفی این کتاب عنوان شده است: «صبحی و امین که سابقه بیش از 20 سال فعالیت روزنامه‏‌نگاری در نشریات تخصصی سینمایی را دارند، با هدف بررسی زندگی هنری این هنرمند ارزشمند و جایگاه او در عرصه هنر، مطالب این کتاب را گردآوری کرده‏‌اند. آغازگر کتاب یادداشت‏‌هایی از حجت‏‌الله ایوبی رییس سازمان سینمایی و معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و علیرضا رضاداد دبیر سیوسومین جشنواره فیلم فجر است. در ادامه هم پیش‌گفتاری به قلم رامک صبحی آمده است.


محمدعلی کشاورز

این کتاب در سه فصل تنظیم شده ‏است. فصل اول کتاب که «کشاورز به روایت کشاورز» نام دارد به گفتوگو با این بازیگر اختصاص دارد. در بخشی از این گفتوگو خاطرات دوران کودکی، خانواده و مدرسه و تاثیر و تاثر این دوران بر محمدعلی کشاورز مرور شده ‏است. چگونگی شروع فعالیتهای هنری در تئاتر و ادامه آن در سینما و تلویزیون، همراه با یادی از نقشهای به‌یادماندنی، بخش دیگری از این گفت‌وگوست. در لابه‌لای این گفت‌وگو همچنین وقایعی که طی دوران فعالیت هنری کشاورز، فضای هنری کشور و روند فعالیت‏‌های این هنرمند را تحت تاثیر قرار داده، توسط نویسنده مطلب مرور شده است. این بخش با درج فهرستی از فیلمها، تئاترها و تله‌تئاترها و مجموعههای تلویزیونی و بیوگرافی محمدعلی کشاورز تکمیل میشود.
در بخش دوم این کتاب «کشاورز به روایت هنرمندان» 13 هنرمند در قالب یادداشت یا گفت‌وگو از محمدعلی کشاورز گفتهاند؛ علی نصیریان، عباس کیارستمی، اسماعیل شنگله، داوود رشیدی، امین تارخ، مهدی هاشمی، مسعود جعفری جوزانی، محمدمهدی دادگو، داریوش فرهنگ، مجتبی راعی، جمشید هاشم‌پور، احمد بخشی و محمود پاک‌نیت. هرکدام از این مطالب به بخشی از خلقوخو و سلوک و منش این بازیگر 84 ساله اشاره دارند. برای نمونه علی نصیریان کشاورز را چنین توصیف میکند: «کشاورز در وهله اول انسان بسیار شریف، دوست بسیار خوب و بچه بسیار بااستعدادی در نمایش جدید ایران اعم از تئاتر در دهه 40 تا بعد از انقلاب و در سریالها و فیلمهای ایرانی است. او یکی از کسانی بود که تاثیر بسیاری داشت. من بیش از 50 سال است که آقای کشاورز را می‌شناسم و این زمان کمی نیست . باید ببینیم کسی که بیشتر از نیم قرن در هنر ایران بوده چه تاثیری داشته و حاصل کارش درخور این نیم قرن حضور در سینما و تلویزیون و تئاتر ایران بوده است؟ کشاورز یکی از کسانی است که به حکم من در تغییر و تحول نمایش و فیلم ایران تاثیرگزار بوده است.» یا مهدی هاشمی درباره‌اش مینویسد: «او شبیه هیچ‌کس نیست و با اکثر بازیگرانی که از خود دور می‏‌شوند و بازی می‏‌کنند و بسیار هم بازی می‏‌کنند، فاصله درازی دارد. او خودش است و بسیار هم خودش است و با غرور و تشخص ویژه‌‏ای که دارد به نظر می‏‌آید که دوست دارد بگوید من خود نقشم، از من بازی نخواهید. من نمی‌توانم کس دیگری باشم.» یا مسعود جعفری جوزانی او را قهرمان دوران نوجوانیاش وصف میکند و امین تارخ از حسرتهایش برای این بازیگر میگوید. عباس کیارستمی بهترین خاطره‌‏اش از کشاورز را انضباط یک آدم حرفه‏‌ای و تطابقی که با کلیت فیلم پیدا کرد، عنوان می‌کند: «او میل نداشت دیگران شبیه او بازی کنند، فهمید که خودش را باید به نابازیگران فیلم نزدیک کند و به‏ نظر من خیلی موفق بود.» هنرمندان دیگر هم هریک از دریچه دل و جان خود از خاطرهها و سلوک و مهربانی و خضوع و یگانه بودن محمدعلی کشاورز گفته و نوشتهاند. نکته جالب این بخش در کنار خواندنی بودن صحبتهای هریک از هنرمندان درباره محمدعلی کشاورز، این است که در هرکدام از مطالب گوشهای از رخدادهای هنر ایران طی نیم قرن اخیر بیان میشود.
در بخش آخر کتاب که «کشاورز به روایت منتقدان» نام گرفته، چهار منتقد و نویسنده سینما، هرکدام از نظرگاه خود به بررسی کارنامه بازیگری کشاورز پرداختهاند. احمد طالبی‌نژاد و جواد طوسی در مقاله‏‌هایشان کارنامه هنری این هنرمند را با تاکید بر نقشهای کلیدی او در تئاتر، سینما و تلویزیون بررسی کردهاند. رامتین شهبازی هم در مطلب خود با تکیه بر فیلمهای «مادر» و مجموعه «هزاردستان »، نگاهی به شمایل هنرپیشگی این بازیگر دارد. مقاله سعید مروتی هم مروری اجمالی و تاریخی بر کارنامه سینمایی کشاورز است. این بخش با یادداشتی از شاهین امین به پایان می‌‏رسد.
در انتهای کتاب آلبوم تصاویری از دوران نوجوانی تا صحنه تئاتر و سینما و تلویزیون محمدعلی کشاورز منتشر شده است.»

هیچ نظری موجود نیست: