محمد ذوالفنون گلی از گلها بود

جدیدآنلاین: طبیعت اولین معلم موسیقی انسان است؛ محمود ذوالفنون که خود این را گفته بود بعد از نزدیک به نه دهه شاگردی و آموزگاری موسیقی به آغوش اولین معلمش بازگشت.

با مرگ محمود ذوالفنون نغمه های یکی از آهنگسازان و نوازندگان برجسته ویولون ایرانی خاموش شد. اگرچه مرگ محمود ذوالفنون ضایعه ای بزرگ برای اهل موسیقی است اما عمر بلند و پُِربارش موجب شد تا موسیقی ایرانی از دانش و مهارت او بهره ای بسزا ببرد و آوازه بلند این هنرمند در کنار آثارش در هنر موسیقی برای همیشه در تاریخ ایران باقی بماند.

خاموشی نوای ساز محمود ذوفنون، که با نام ذوالفنون بیشتر شناخته شده است، تنها دو سال پس از مرگ برادر کوچکترش، جلال ذوالفنون، که سه تار نوازی نابغه و شهره بود، اتفاق افتاد. جلال و محمود یادگیری موسیقی را در خانه پدری آغاز کردند که خود معلم تار بود.

زمانی که حبیب ذوالفنون، پدر محمود و جلال که زاده آباده بود به اصفهان رفت تا درس علوم دینی بخواند، حادثه ای زندگی او را چنان تغییر داد که اثر آن نه تنها برگی تازه در زندگی فرزندانش گشود، بلکه توشه ای شد برای موسیقی سنتی ایران که در آن زمان کودکی نوپا بود.

حبیب جوان در آن زمان به کارگاه سازسازی یحیی در جلفای اصفهان راه یافت و در آنجا یکباره شیفته این استاد و سازش شد و از آن پس تار را در کنار فرزندانش در آغوش داشت. شاید برای همین بود که  فرزندان حبیب هم تا آخرین لحظه زندگی با ساز و آواز خود همنشین بودند و نواده هایش هم دستی در موسیقی دارند.

محمود ذوالفنون که موسیقی را در مکتب ابوالحسن صبا و تکنیک های ویولون را از دستان روبیک گریگوریان آموخته بود، از صبا لقب ویولون فنون گرفت و بزودی به ارکستر انجمن ملی موسیقی به رهبری روح الله خالقی راه یافت. در آغاز تأسیس و گشایش هنرستان موسیقی در سال ١٣٢٨، در کنار کار در رادیو شروع به آموزش ساز ویولون کرد که تا پایان عمرش ادامه داشت.

محمود ذوالفنون در سال ١٣٥٥ به آمریکا مهاجرت کرد و تا پایان عمر در آن کشور موسیقی تدریس می کرد. او همچنین طی سال های زیاد ترانه های محلی ایران را نت نویسی کرد؛ مجموعه ای بزرگ که از شیراز شروع و به سراسر ایران کشیده شد اما به علت مشکلات مالی انتشار آن ممکن نشد. از وی همچنین دو آلبوم به نام «نقد صوفی» به یادگار مانده است.

چنانکه فرزندان محمود ذوالفنون گفته اند، او در میان فرزندانش که به دورش حلقه زده بودند و آهنگ هایش را زمزمه می کردند، زندگی را وداع گفت. او چندی پیش در گفتگو با جدیدآنلاین گفت: من یک نوجوان ۹۰ ساله هستم. تصاویری که از او در حال نواختن ویولون باقی مانده، نشان می دهد که او حتا در دهه نهم زندگی وقتی سازش را در آغوش دارد، انرژی و توانش مانند یک نوجوان است.