چهارم شهریور ماه، سالروز تولد مرتضی ممیز، طراح
و بنیان گذار رشته ی گرافیک در ایران است.
به گزارش ایسنا، مرتضی ممیز را «پدر گرافیک ایران»
می نامند. او در سال 1348 پیشنهاد ایجاد رشته ی گرافیک را به دانشکده ی هنرهای زیبا
ارائه کرد که با آن موافقت شد. با این اتفاق، یکی از رشته های پرطرفدار هنری در دانشگاه
ها شکل گرفت و ممیز را به عنوان پدر گرافیک ایران به جامعه ی هنری معرفی کرد.
ممیز در چهارم شهریور ماه سال 1315 در تهران متولد
شد. او در سال 1344 در رشته ی نقاشی از دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغ
التحصیل شد. سپس برای ادامه ی تحصیل به فرانسه رفت و گواهینامه ی خود را در طراحی ویترین
و معماری از مدرسه ی عالی هنرهای ترئینی پاریس دریافت کرد. او پس از بازگشت به ایران
برای کتاب ها و پوسترها طراحی می کرد و در مجلاتی نظیر «ایران آباد»، «کتاب هفته»،
«کیهان هفته»، «فرهنگ»، «کاوش» و «نگین» به عنوان مدیر هنری مشغول به کار شده بود.
آثار ممیز در این دوره نمونه هایی موفق از کارهای
گرافیکی خلاقانه بودند. این طرح ها متاثر از آثار گرافیکی اروپای شرقی به خصوص لهستان
و شوروی بود. در این دوره، صنعت چاپ که جای چندانی برای مانورِ تونالیته ها و رنگ ها
نداشت، با طراحی و شگردهای ممیز به دوره ای از کارهای خلاق و متفاوت بدل شد و راه را
برای ورود آثارِ آوانگارد در گرافیک گشود. ممیز نشانه ها و طرح های مختلفی را برای
نهادها و سوژه های مختلف طراحی کرد که ماندگار شدند. او در همان سال ها یکی ازمهم ترین
اثر مدرن تاریخ معاصر را با طراحی چاقوهای واژگون شکل داد. این اثر از اجتماعی ترین
آثاری است که از دهه ی 40 به بعد کار شده است.
ممیز در طول دوران فعالیت خود مسئولیت های گوناگونی
را عهده دار بود. مدیریت و طراحی هنری جشنواره بین المللی فیلم تهران، ریاست هیئت مدیره
انجمن طراحان گرافیک ایران، ریاست دوسالانه های گرافیک ششم، هفتم و هشتم، مشاور هنری
کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه تهران، مدیریت گروه گرافیک و عکاسی دانشکده ی هنرهای
زیبای دانشگاه تهران و ریاست کمیته ی ایرانی انجمن بین المللی طراحان گرافیک (AGI) از جمله ی این مسئولیت ها بود. او همچنین در سال 83 به عنوان استاد
برجسته ی فرهنگستان هنر از سوی رییس جمهور وقت تجلیل شد.
این طراح گرافیک نمایشگاه های متعددی را از آثار
خود برپا کرد. برگزاری بیش از ده نمایشگاه اختصاصی از ۱۳۳۹ تا ۱۳۷۷ در تهران و دو نمایشگاه
اختصاصی در آلمان (۱۳۶۵-۱۳۶۷) و بیش از ۷۴ نمایشگاه گروهی در ایران، آلمان، فرانسه،
آمریکا، بلژیک، فنلاند و یوگسلاوی از فعالیت های او در زمینه ی برپایی نمایشگاه بود.
او همچنین کتاب هایی را در زمینه ی گرافیک تالیف
کرده که از آن ها می توان به «طراحی، نقاشی» (در سه جلد)، «طراحی تزئینی»، «نشانه ها»
(نمونه کارهای شخصی)، «طراحی اعلان»، «تصویر و تصور»، «طراحی روی جلد» و«حرف های تجربه»
(مجموعه مقالات) اشاره کرد. ممیز سه فیلم انیمیشن با نام های «آن که عمل کرد و آن که
خیال بافت»، «یک نقطه ی سبز» و «سیاه پرنده» را برای فستیوال فیلم های کودکان کانون
پرورش فکری تهران طراحی و کارگردانی کرد. او همچنین طراحی صحنه و لباس و پوستر فیلم
های «ستارخان» و «طبیعت بی جان» و چهارده نمایشنامه بود. برای نمایش «پیروزی در شیکاگو»
و فیلم های «کمال الملک» و «گوزن ها» نیز پوستر طراحی کرد.
ممیز در طول دوران فعالیت هنری خود موفق به دریافت
جوایز و افتخارات گوناگونی شد که نام او را به عنوان یک طراح برجسته ی گرافیک بر سر
زبان ها انداخت. جایزه ی بهترین طراحی کتاب کودک سال های (سال های 42 تا 45)، مدال
رتبه ی اول دانشجوی ممتاز دانشکده ی هنرهای زیبا دانشگاه تهران ( ۱۳۴۴)، مدال طراحی
نمایشگاه بین المللی طراحی ژوونیزی فرانسه ( ۱۹۶۶)، جایزه و مدال بهترین پوسترهای سینمایی
جشنواره فجر تهران ( ۱۳۶۵، ۱۳۶۶ و ۱۳۶۹) و جایزه ی بهترین آثار طراحی نشانه های دهه
ی 80 از جمله جوایزی هستند که او موفق به دریافت آن ها شد.
ممیز پس از یک عمر فعالیت هنری، روز پنجم آذرماه
سال 84، پس از تحمل یک دوره ی سخت بیماری سرطان، در بیمارستان آبان تهران درگذشت. پیکر
او را در باغبان کلا (محلی واقع در کردان کرج) به خاک سپردند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر