پرویز مشکاتیان، آهنگ ساز، موسیقیدان و نوازنده
چیره دست ایرانی در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۳۴ در شهر نیشابور به دنیا آمد.
علاوه بر این ها مشکاتیان استاد دانش گاه و پژوهش
گر در عرصه موسیقی نیز بود. پرویز مشکاتیان مقدمات موسیقی را از سن شش سالگی نزد پدرش
حسن مشکاتیان که خود استاد سنتورنوازی و هم چنین آشنا با ویولن و سه تار بود فرا گرفت.
مشکاتیان تا پایان دوره ی متوسطه هم چنان نزد پدر
و در شهر نیشابور به آموختن موسقی ادامه داد. او در سال ۱۳۵۳ وارد دانش کده هنرهای
زیبا در دانش گاه تهران شد و به آموختن ردیف میرزا عبدالله نزد نورعلی برومند و ردیف
موسیقی سنتی نزد دکتر داریوش صفوت پرداخت. پرویز مشکاتیان اولین کنسرت خود را در سن
هشت سالگی و در مراسم گردهمایی دانش آموزان در مدرسه ی امیر معزی نیشابور در سال
۱۳۴۲ اجرا کرد. او پس از ورود به دانش کده ی هنرهای زیبا و در دوران دبیرستان مقام
های مختلف و متعددی در زمینه ی موسیقی کسب کرد.
پرویز مشکاتیان
مشکاتیان نزد اساتید بنام هم چون محمدتقی مسعودیه،
عبدالله دوامی، سعید هرمزی و یوسف فروتن به آموختن موسیقی پرداخت. مشکاتیان نواختن
سنتور را به صورت پی گیر و جدی در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ادامه داد که توانست در
نواختن این ساز به مهارتی شگفت انگیز دست پیدا کند. در همین سال ها بود که مشکاتیان
توانست کنسرت های متعددی را با خوانندگانی مانند پریسا و هنگامه اخوان اجرا کند.
مشکاتیان در سال ۱۳۵۶ گروه عارف را تشکیل داد.
او در همین سال در آزمون باربد که به ابتکار نورعلی برومند، برگزار شد شرکت کرد و توانست
به هم راه پشنگ کامکار مقام اول را کسب کند و هم چنین با داریوش طلایی مقام ممتاز را
کسب کردند. مشکاتیان در سال ۱۳۵۶ و زیر نظر هوشنگ ابتهاج به هم کاری با رادیو پرداخت
که پس از واقعه ی ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ استعفا داد. پرویز مشکاتیان در سال ۱۳۵۷ و پس از استعفا از رادیو موسسه ی چاووش را
با هم کاری هنرمندان گروه عارف و شیدا راه اندازی کرد و تا سال ۱۳۶۲ با این موسسه هم
کاری نزدیک داشت که محصول این هم کاری ضبط و اجرای آثار متعدد موسیقی بود. یکی از این
کارهای هنری ارزش مند ساخت تصنیف «مرا عاشق» با شعر مولانا و آواز شهرام ناظری بود.
پرویز مشکاتیان از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۶۷ به هم
کاری با محمدرضا شجریان پرداخت که نتیجه ی این هم کاری آثار ماندگاری از جمله «بیداد»،
«آستان جانان»، «شر عشق»، «نوا»، «دستان»، «گنبد مینا» و «جان عشاق» بود که در حافظه
ی مردم ایران ثبت شده است. در همه ی این آثار پرویز مشکاتیان هم آهنگ ساز بود و هم
نوازنده ی سنتور و علاوه بر این ها در آلبوم «سر عشق» به عنوان نوازنده ی سه تار نیز
بود و در جان عشاق تنها به عنوان آهنگ ساز هم کاری کرد. (منبع همشهری آنلاین)
پرویز مشکاتیان در هم کاری با نوازندگانی چون حسین
علی زاده به عنوان سرپرست گروه عارف و شیدا و هم چنین محمدرضا لطفی به عنوان سرپرست
گروه شیدا توانست آثار ماندگاری خلق کند. همکاری مشکاتیان و شجریان قطع شد و پس از
این بود که مشکاتیان با هنرمندان دیگری هم چون ایرج بسطامی، علی رضا افتخاری، حمیدرضا
نوربخش، علی رستمیان، علی جهاندار و… به همکاری پرداخت. پرویز مشکاتیان در فستیوال
جهانی موسیقی زمین که در کشور انگلستان برگزار می شد شرکت کرد و توانست مقام نخست این
فستیوال را از آن خود کند. (همشهری آنلاین)
پس از انقلاب اسلامی که خط و نشان کشیدن ها برای
موسیقی شروع شد و دسته دسته هنرمندان از کشور کوچ کردند و آن هایی که ماندند نیز یا
مجبور شدند ساز سکوت بنوازند و یا به شغل دیگری رو بیاورند. موسیقی سنتی هر چند بیش
تر از سبک های دیگر موسیقی از گزند گزمه های موسیقی ستیز در امان ماند اما این نوع
موسیقی نیز با محدودیت های فراوانی روبه رو شد.
پرویز مشکاتیان که خود آهنگ هایی در همراهی با
موج مردمی ِ انقلاب اسلامی ساخته بود نیز پس از مدتی توسط همین انقلابیان آزار دید.
«یکی از یاران نزدیک او، برایمان از شبی تعریف کرد که مشکاتیان را هم مثل بقیه گرفته
بودند. محکوم به چند ضربه شلاق شده بود نمی دانیم. اما شلاق زن ِ حرفه ای، از دستش
در رفته بود و یک ضربه اضافی هم مشکاتیان را مهمان کرده بود. تازه صحبت از قصاص و این
مسائل پیش آمده بود. حاکم شرع، فرصتی به مشکاتیان داد تا آن یک ضربه را بر پشت گزمه
جبران کند. مشکاتیان اما می گوید: من انسان هستم، و حرمت انسانیت را نگاه می دارم.
انسان، انسان را نمی زند. من نمی خواهم قصاص کنم.» از آخرین کارهای مشکاتیان می توان به آلبوم «تمنا» اشاره کرد
که در سال ۱۳۸۴ منتشر شد. مشکاتیان در روزهای ۶ تا ۹ آذرماه ۱۳۸۶ به عنوان سرپرست گروه
عارف کنسرتی در تهران برگزار کرد که خوانندگی آن را حمیدرضا نوربخش به عهده داشت. در
سال ۱۳۸۶ پرویز مشکاتیان در کنسرت محمدرضا شجریان شرکت کرد و موجب شد روابط این دو
استاد موسیقی که سال ها تیره و تار بود به آشتی بگراید. زمانی مشکایتان نسبت نسبی با
محمدرضا شجریان داشت و داماد او بود.
پرویز مشکاتیان و محمدرضا شجریان
پس از این در مراسم جشن خانه ی موسیقی در ۲۳ مهرماه
۱۳۸۶، لوح تقدیر از فعالیت هنری مشکاتیان توسط محمدرضا شجریان به عنوان رئیس شورای
عالی خانه موسیقی به او تقدیم شد. از پرویز مشکاتیان کتاب هایی نیز انتشار یافته است
که می توان به «بیست قطعه برای سنتور»، «گل آئین»، «گل آوا»، «مجموعه تصانیف»، «بیداد»
و «لاله بهار» اشاره کرد. از شاگردان مشکاتیان می توان به سپهر سرلک و سیامک آقایی
اشاره کرد. از پرویز مشکاتیان که حاصل ازدواج او با افسانه ی شجریان، دختر محمدرضا
شجریان بوده است دو فرزند به نام های آوا و آئین به یادگار مانده است. پرویز مشکاتیان
در ۲۹ شهریورماه ۱۳۸۸ در منزلش در تهران و در سن ۵۴ سالگی بر اثر نارسایی قلبی درگذشت.
پیکر مشکاتیان در زادگاهش نیشابور و در جوار آرام
گاه عطار نیشابوری به خاک سپرده شد. استقبال مردمی از مراسم مشکاتیان در تهران به حدی
بود که تمامی طول و عرض خیابان شهریار و نیز محوطه ی تالار وحدت پر از جمعیت شده بود.
هم چنین مراسم نکوداشتی نیز در دانش گاه تهران به مناسبت درگذشت پرویز مشکاتیان برگزار
شد. زهرا رهنورد در بخش پایانی این مراسم در نکوداشت یاد مشکاتیان چنین گفت: «صحبت
در مورد پرویز مشکاتیان بسیار سخت است. ما هم دانشگاهی بودیم و بین موسیقی دان ها و
مجسمه سازها ارتباط هایی وجود داشت که باعث درک بهتر هنر می شد و ما می فهمیدیم بین
حجم هایی که ما می سازیم با ملودی هایی که بچه های موسیقی خلق می کنند ارتباطی نزدیک
وجود دارد.»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر